Doğalgaz tüketiminde rekor
Türkiye’deki doğalgaz tüketimi 197 milyon metreküple rekor kırdı.
Güncelleme:13 Aralık 2013
09:38
Türkiye genelinde mevsim normallerinin altında seyreden soğuklarla birlikte
günlük doğalgaz tüketimi tarihi rekor kırdı.
CNBCe.com’un yetkililerden aldığı bilgiye göre, geçen yıl günlük en yüksek tüketim 186 milyon metreküp olurken, dün 197 milyon metreküplük tüketim rakamına çıkıldı.
Karakışa bağlı doğalgaz tüketimindeki bu artış, serbest piyasada elektrik fiyatlarını da fırlattı. Spot piyasada elektrik fiyatları 2 liralık tavanın da üzerinde işlem görüyor. Spot elektrik fiyatlarındaki artış, konutta ve sanayide kullanılan elektrik tarifelerinin artırılması yönünde de baskı yaratıyor.
KIŞA HAZIRLIK SİPARİŞİ VERİLMİŞTİ
Soğuklar nedeniyle artan doğalgaz talebi için Türkiye ilave tedbir de almıştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Katar ziyaretinde 350 milyon dolarlık sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) siparişi verdiklerini açıklamıştı. Ocak ve Şubat ayında aşırı soğuklar olacağının söylendiğini ifade eden Yıldız, “İzmir Aliağa’dan girmek üzere beş kargoluk LNG siparişi verdik. Bunun da yaklaşık tutarı 350 milyon dolar” diye konuşmuştu. İlk geminin bu ay Türkiye’ye ulaşması planlanıyor. Ocak’ta iki, Şubat’ta da iki LNG kargosu İzmir’e gelecek.
DOĞALGAZ DEPOLARINDA SON DURUM
Doğalgaz depolarında ise son durum şöyle : TPO TRAKYA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜN DEN yapılan açıklamaya göre; 2007 yılında devreye alınmış olan Depolama Tesisleri, İstanbul'un 65 km batısında, İstanbul İli Silivri İlçesi Alipaşa Köyü Mevkiinde (TEM Kınalı Gişeleri yanı) kurulmuştur. Kuzey Marmara ve Değirmenköy Sahalarının toplam çalışma gazı miktarı 2.661.000.000 (iki milyar altı yüz altmış bir milyon) STDm3’dür. Depolama Tesisleri’nin azami geri üretim miktarı 20 Milyon STDm3/Gün ve azami enjeksiyon miktarı 16 Milyon STDm3/Gün’dür (Rezervuar basıncı, Ulusal İletim Şebekesi boru hattı basıncı, gaz sıcaklığı ve diğer işletme parametrelerine bağlı olarak günlük azami miktarlar düşüş gösterebilir).
CNBCe.com’un yetkililerden aldığı bilgiye göre, geçen yıl günlük en yüksek tüketim 186 milyon metreküp olurken, dün 197 milyon metreküplük tüketim rakamına çıkıldı.
Karakışa bağlı doğalgaz tüketimindeki bu artış, serbest piyasada elektrik fiyatlarını da fırlattı. Spot piyasada elektrik fiyatları 2 liralık tavanın da üzerinde işlem görüyor. Spot elektrik fiyatlarındaki artış, konutta ve sanayide kullanılan elektrik tarifelerinin artırılması yönünde de baskı yaratıyor.
KIŞA HAZIRLIK SİPARİŞİ VERİLMİŞTİ
Soğuklar nedeniyle artan doğalgaz talebi için Türkiye ilave tedbir de almıştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Katar ziyaretinde 350 milyon dolarlık sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) siparişi verdiklerini açıklamıştı. Ocak ve Şubat ayında aşırı soğuklar olacağının söylendiğini ifade eden Yıldız, “İzmir Aliağa’dan girmek üzere beş kargoluk LNG siparişi verdik. Bunun da yaklaşık tutarı 350 milyon dolar” diye konuşmuştu. İlk geminin bu ay Türkiye’ye ulaşması planlanıyor. Ocak’ta iki, Şubat’ta da iki LNG kargosu İzmir’e gelecek.
DOĞALGAZ DEPOLARINDA SON DURUM
Doğalgaz depolarında ise son durum şöyle : TPO TRAKYA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜN DEN yapılan açıklamaya göre; 2007 yılında devreye alınmış olan Depolama Tesisleri, İstanbul'un 65 km batısında, İstanbul İli Silivri İlçesi Alipaşa Köyü Mevkiinde (TEM Kınalı Gişeleri yanı) kurulmuştur. Kuzey Marmara ve Değirmenköy Sahalarının toplam çalışma gazı miktarı 2.661.000.000 (iki milyar altı yüz altmış bir milyon) STDm3’dür. Depolama Tesisleri’nin azami geri üretim miktarı 20 Milyon STDm3/Gün ve azami enjeksiyon miktarı 16 Milyon STDm3/Gün’dür (Rezervuar basıncı, Ulusal İletim Şebekesi boru hattı basıncı, gaz sıcaklığı ve diğer işletme parametrelerine bağlı olarak günlük azami miktarlar düşüş gösterebilir).
BOTAŞ boru hattından alınarak depolanmak amacı ile TPAO’nun Kuzey Marmara ve Değirmenköy Sahalarına enjekte edilecek Enjeksiyon Gazı; Teslim ve Kabul Noktası’nda Enjeksiyon Dönemi boyunca minimum 50 (elli) bar(g) basınçta ve BOTAŞ’ın işletme koşullarına bağlı olarak mümkün olduğunca kesintisiz olarak aşağıda verilen debilerle sağlanacaktır.
Ulusal İletim Şebekesinden alınan gazın rezervuarlara enjekte edilmesi (Enjeksiyon)
Doğal Gaz, Ulusal İletim Şebekesi ile DepolamaTesisleri arasında çekilen 24" çapındaki ve yaklaşık 4500 m uzunluğundaki boru hattından alınmaktadır. Ulusal İletim Şebekesi boru hattının basıncı 50-75 bar(g) ve sıcaklığı da 5-23 oC arasında değişim göstermektedir. Gazın ölçümünde orifis tipi akış ölçerler kullanılmakta olup, gaz ölçüm ünitelerinden önce filtre separatörden geçirilmektedir. Ölçüm istasyonu borulaması geri üretim fazında da kullanılabilecek şekilde ancak tek yönlü olarak tasarlanmıştır. Ölçülen akış debileri, enjeksiyon ve geri üretimde ayrı ayrı toplanmakta ve kayıt edilmektedir. Gaz akış debisi hesabı için gerekli olan veriler gaz kromatografından elde edilmektedir. Ulusal İletim Şebekesi’nin basıncının rezervuar basınçlarından düşük olması nedeniyle biri yedek olmak üzere dört adet santrifüj kompresör Depolama Tesisi’ne yerleştirilmiştir. Enjeksiyon operasyonu için kullanılan kompresörler, geri üretim operasyonu için de kullanılabilmektedir.
10 MW gücünde iki adet kompresör Kuzey Marmara Sahası, 5 MW gücündeki bir adet kompresör Değirmenköy Sahası için kullanılmakta olup, 10 MW'lık bir kompresör de her iki sahaya da hizmet verecek şekilde yedek olarak tasarlanmıştır.
Gaz, kompresörlerde basınçlandırıldıktan sonra 3.2 km uzunluğunda 20” boru hattı ile Kuzey Marmara Sahası’na ve 13.2 km uzunluğunda 16” boru hattı ile de Değirmenköy Sahası’na ulaşmaktadır. Her iki sahada pig launcher (atıcı) sistemi, Depolama Tesisinde ise pig receiver (tutucu) sistemleri mevcuttur.
Sahalardaki toplama manifolduna ulaşan doğal gaz Kuzey Marmara Sahası’nda bulunan 11 adet ve Değirmenköy Sahasında bulunan 9 adet kuyu kullanılarak rezervuarlara basılmaktadır.
Rezervuarlardan geri üretilen gazın Ulusal İletim Şebekesine verilmesi (Geri Üretim)
Kuyu başlarından sahalardaki toplama manifolduna gelen doğal gaz, Kuzey Marmara Sahası’nda ön separasyona tabii tutulmaksızın ve Değirmenköy Sahası’nda ise ön separasyon yapıldıktan sonra, sırasıyla 20” ve 16” boru hatları ile Depolama Tesisi’ne ulaşmaktadır.
Gaz, Depolama Tesisine ulaştıktan sonra sıvı tutuculardan geçirilmektedir. Sıvı tutucular, özellikle iki fazlı akış rejimi ve boru hattı profilinden kaynaklanan, sıvıları toplamak için kullanılmaktadır. Kuzey Marmara ve Değirmenköy Sahalarında kuyulardan ilk üretimin başlangıç anında ve Değirmenköy Sahası’ndan düşük gaz akış debilerinde üretim yapıldığı dönemlerde (özellikle düşük toprak sıcaklıklarında), kuyulardan gelen doğal gaz sıvı tutuculardan sonra su banyolu ısıtıcılarda ısıtılmaktadır. Bu amaçla, üç adet ısıtıcı kullanılmaktadır.
Gaz basıncı, Ulusal İletim Şebekesi basıncının üzerinde olacak şekilde düşürülmektedir. Basınç düşürme işleminin sonunda, sıcaklık düşümü ve gazın yoğuşma özelliklerine bağlı olarak oluşan sıvılar (hidrokarbon ve su) yüksek basınç separatörlerinde faz separasyonuna tabii tutulmaktadır.
Basınç düşürme ve yüksek basınç separatöründen sonra gaz, 39 bar(g)'de -8 oC olan boru hattı su çiğlenme noktası spesifikasyonunu sağlaması için gaz dehidrasyon ünitesinde kurutulmaktadır.
Gaz içerisinde buhar halinde bulunan su, glikol dehidrasyon kulesinde %98.8 saflıktaki trietilen glikol (TEG) tarafından absorbe edilmektedir. Gazdan ayrıştırılan suyun içinde çözülmüş halde bulunan TEG ise, rejenerasyon sisteminde işlemden geçirilmek suretiyle, içindeki su buharlaştırılarak tekrar kullanıma hazır hale getirilmektedir.
Kurutulan gaz daha sonra hidrokarbon çiğlenme noktası ayarlama ünitesine (soğutma ünitesi) yönlendirilmektedir. Ayarlama ünitesi, 67.5 bar (g)'de 0 oC olan boru hattı hidrokarbon çiğlenme noktası spesifikasyonunu sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
Kurutma ve hidrokarbon çiğlenme noktası ayarlama üniteleri kompresör ünitelerinden önce yer almaktadır. Buradan çıkan gaz, ihtiyaç duyulması halinde kompresör ünitelerine yönlendirilmekte, ardından ölçümü yapılarak Ulusal İletim Şebekesine sevk edilmektedir.
