Türkiye’de böylesi yok

İzmir’de 1907 yılında yaptırılan asansör, dünyadaki sayılı açık hava asansörlerinden birisi olmasıyla dikkat çekiyor.

İnşa edildiği dönemde İzmir'in Yahudi yerleşim merkezlerinden Karataş, Mithatpaşa Caddesi olarak adlandırılan sahil şeridi ile 58 metre yukarısındaki bugün Halil Rıfat Paşa olarak adlandırılan iki ayrı yerleşimden oluşuyor. İki yerleşim arasındaki yaya ulaşımı ise Müslüman nüfusun ‘Karataş Merdiveni’, Yahudiler'in ise en üst bölümünde bululunan Devidas Ailesi'nin evi dolayısıyla ‘Devidaslar'ın Merdiveni’ olarak andığı 155 basamaklı sokak merdiveniyle sağlanıyordu.

Asansörün halk arasındaki kuruluş öyküsüne göre, Devidas Ailesi'nin bugün adı bilinmeyen babasının bir gün merdivenlerde düşüp ayağının kırılması üzerine, sahil kesiminde oturan ve Devidas Ailesi'nin yakın dostu Nesim Levi Bayraklıoğlu, iki yerleşim arasında yaya ulaşımını kolaylaştırmak üzere tarihi asansörü yaptırır.Çift kabinli olarak inşa edilen ve soldaki mekanizması su buharı, sağdaki ise elektrik enerjisi ile çalışır olarak faaliyete giren asansörün Mithatpaşa Caddesi girişindeki holün solunda hidrolik kazan dairesi, Halil Rıfat Paşa Caddesi çıkışının solunda ise makine dairesi yer alıyor.
Asansörün varış noktasında demir konsollar ile taşınan ahşap bir balkon bulunuyor, balkonun dökme demir korkulukları ise dönemin en güzel motif örnekleriyle süslü.
Kentin hizmetinde
Tarihi asansör, yaptırıldığı günden itibaren kentin hizmetinde oldu. İki cadde arasındaki ulaşımı kolaylaştırmak amacıyla yaptırılan asansör, 1983 yılında İzmir Belediyesi'ne bağışlandı ve 1985 yılında restorasyondan geçirilerek her iki kabini de elektrikle çalışır halde düzenlendi. Kent ulaşımına 1992 yılına kadar hizmet veren asansör, 1992 yılına gelindiğinde ikinci restorasyon sonrası kent turizmine kazandırıldı.
Turizme hizmet ediyor
İzmir'in 106 yıldır ayakta duran en önemli yapılarından biri olan asansör, iki semt arasında ulaşımı kolaylaştırmanın yanı sıra eşsiz manzaraya sahip restoran, kafe ve bar olarak kent turizmine hizmet ediyor.
Kente gelen turistlerin uğrak noktalarından biri haline gelen asansörde 110 kişilik restoran, 80 kişi kapasiteli teras kafe ve sadece kış mevsiminde hizmet veren 70 kişi kapasiteli Ceneviz Bar bulunuyor. Akdeniz mutfağı ağırlıklı yemeklerin servis edildiği Asansör Restoran, atmosferi ile konuklarına unutulmaz anlar yaşatıyor.
Dünyadaki açık hava asansörleri
İzmir'deki asansörün benzerleri, Portekiz, İsviçre, Brezilya, Çin ve ABD'de de bulunuyor. Bu bağlamda Karataş semtindeki asansör, Türkiye'de bu amaçla yapılan tek, dünyadaki ise sayılı örnekler arasında yer alıyor.

Haberin Fotoğrafları