Siyasi krizin ardından Rusya’nın Türkiye’ye yönelik yeni yaptırımlarıyla kritik bir yıla başladık… Ortada pek çok soru işareti var: Rusya’da şu an yaşayan ve çalışan Türk vatandaşlarının akibeti ne olacak? Mevcut izinlerin süresi dolduğunda ne yapılabilecek? Geçici ve daimi oturma iznine sahip olanlar için durum ne? Şirketlerde “Türk vatandaşlarının kontrolünde olma” durumu nasıl yorumlanacak?
Bu ve benzer sorulara Rus yetkili makamlarından yanıt, açıklama, yorum yapılamadan yılbaşı tatili başladı ve Rusya 10 gün süreyle kepenk kapattı. Şimdi 11 Ocak’ta devlet mekanizması yeniden işlemeye başlayacak ve tartışmalı konulara yanıt aranacak.
Bu arada uzun yıllardır Rusya’da Türk şirketlerine ve vatandaşlarına hukuki destek veren uzmanlar da konuyu mevcut kararlar, resmi belgeler ve pratikteki uygulamalar ışığında değerlendiriyor. Bu isimlerden, Moskova’da faaliyet gösteren Russgroupe hukuk şirketinden avukat Ender Karataş öne çıkan bazı soruları yanıtladı:
2016 yılında kimler ve hangi şirketler Rusya da çalışabilecek ?
Kararnamelerde Yasaklara konu olan Türk firmalarından bahsedilirken tam olarak Türk firması tanımından neyi anlayabiliriz ?
Merkezi Türkiye’de olan ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş firmaların Rusya’da ki temsilcilikleri ve şubeleri. Ayrıca Rusya’da Rusya Federasyonu kanunlarına göre kurulmuş ve kurucuları Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan firmalar.
“Türk firması veya Türk vatandaşları tarafından kontrol edilen firma konumundan nasıl çıkabilirim?”
Eğer Rusya Federasyonun da temsilcilik veya şube açmış iseniz bu temsilciliğinizi en azından Limited şirkete çevirmeniz gerekir. Eğer Rusya’da kurulu firmanız var ise bu firmanın kurucularını Rusya vatandaşı ile veya bir Rus yönetici firma ile değiştirmeniz gerekir.
“Listesi açıklanan 53 Türk firması ne anlama geliyor?”
Bahsi geçen firmalar Türk işçi çalıştırma yasağından muaf tutulmuşlardır. Mevcut yürüyen projelere göre ihtiyaç duyulan sayıda Türk vatandaşı işçi çalıştırabilecekler ve çalışma süresi biten Türk işçilerinin çalışma izinlerini uzatabileceklerdir.
“Listesi açıklanan 53 firma yeni işler alabilecekler midir?”
Bu soruya yanıt vermek için ilgili firmaların kuruluş yapılarını tam bilmek gerekir. Eğer listede adı geçen firma hukuki olarak Türk vatandaşlarının kontrolünde bir firma konumunda değil ise elbette yeni ihaleler alabilir. Örnek vermek gerekir ise listede yer alan bir X firmasının kurucuları Rusya vatandaşı olabilir veya bir Rus firması bu X firmasının kurucusu olabilir veya bir Seyşel Adası firması bu listedeki X firmasının sahibi konumunda olabilir. Dolayısı ile listede olmayan tanınmış ve büyük inşaat firmalarımız veya başka firmalarımız hukuki yapılarını değiştirmeleri durumunda Rusya da hiçbir yaptırıma takılmadan rahat bir şekilde çalışabilirler, ancak Türk vatandaşı işçi çalıştıramazlar. Yani her Türk firması aslında yeni projelere girebilir, sadece Hukuki yapısında değişikliğe gitmesi yeterli olacaktır
“Yaptırımlar dışında kalan bir sektörde Türk firması olarak faaliyet gösterebilir miyiz?”
Evet yaptırımlar genişlemediği sürece faaliyetlerinizi sürdürebilirsiniz, ancak kontrol organlarının sizleri her an sıkı bir denetime alması ihtimali çok yüksektir. Bu neden ile imkanlarınız durumunda kurucularınızı Rus pasaportlu kurucular veya Rus yönetici firma ile değiştirmenizde fayda vardır.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları 1 ocak 2016’dan itibaren hangi sektörlerde çalışabilirler?
Maalesef ilgili kararnamelere göre Türk vatandaşları Rusya Federasyonun da 1 ocak 2016 tarihinden itibaren hiçbir sektörde çalışamazlar.
Bir vatandaş soruyor: “Çalışma iznim ve işçi vizem var, bu izin 2017 sonuna kadar geçerli, ben bu şekilde çalışabilir miyim? Yoksa çalışma izinim iptal mi edilecek?”
Süresi dolmamış ve 31.12.2015 tarihinden önce alınmış çalışma izinleri, işçi vizeleri süresi dolana kadar geçerlidir. Ancak Rusya sınırlarından çıkış yaptıktan sonra bu durumda olan kişilerin tekrar Rusya ya dönmesinde sıkıntı olabilir. Zira Rusya Federasyonu sınır güvenliği tamamen Rusya Güvenlik Servisi’nin kontrol yetkisindedir (FSB). Pasaport kontrolünde çalışan tüm görevliler bu kurumun çalışanlarıdır. Bizim aldığımız bilgiye göre sınır güvenliğine kendi insiyatifini kullanma talimatı verilmiştir. Bu neden ile giriş ve çıkışlarınızda yanınızda mutlaka eğer var ise; evlilik belgenizi, gayrimenkul tapularınızı, çocuk doğum belgelerinizi, şirket evraklarınızı vs. almanızda fayda vardır.
Bir başlka vatandaş soruyor: “Benim RVP (geçişi süreli yaşama izin belgesi) var. Arkadaşımın da VNJ (Vid na Jitelstvo). Bu belgeler ile çalışabilir miyiz?”
Bu belge süresi dolana kadar geçerlidir. Ancak RVP de giriş çıkışlarda sorun yaşayabilirsiniz, bunun nedeni RVP bir sefer için verilir ve uzatılamaz. RVP var iken Vid na Jitelstvo alma hakkı kazanabilirsiniz. Evlilik nedeni ile alınan Vid na Jitelstvo sahipleri için bir sorun olmamakla birlikte bu belge almak ile Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğunuz statünüz değişmemektedir. Yaptırım kararnamelerinde bu konu askıda kalmakla beraber, UFMS yetkililerine istedikleri gibi yorum yapma fırsatı vermektedir. Olası deportlarda mutlaka mahkemeye başvurmalısınız.
“İşçi vizem ve çalışma izini sürem dolunca ne olacak? Yenisini alabilecek miyim?”
Çalışma izini süreniz dolduğunda, işçi vizenizin süresi dolduğunda Rusya’dan ayrılmanız gerekir. Maalesef ilgili yaptırım kararnameleri iptal edilmediği sürece bu izinler uzatılamayacaktır.
Kararnamelerde adı geçen firmalar çalışma izinlerini uzatabilirler mi veya yeni çalışma izini alabilirler mi?
Evet bu firmalar çalışma izinleri süresi dolan işçilerinin çalışma izinlerini yenileyebilirler. Rusya dan çıkan elemanlarının sayısı kadar yeni eleman için işçi vizesi başvurusunda bulunabilirler.
“Ben Türk vatandaşıyım, Rusya’da şirket kurup çorap fabrikası açabilir miyim?”
Evet yapabilirsiniz, sizin sektörünüz yaptırımlar kapsamında değildir, ama bu şirket de genel müdürlük de dahil olmak üzere çalışamazsınız. Yönetici firma atamanızı tavsiye ederiz. İlgili yönetici firma sizin şirket de çalışmanızı sağlayabilir.
“Benim Rusya da plastik boru üreten tesisim var, ben sahibi ve genel müdürüm, çalışabilir miyim?”
Firmanız faaliyetlerini sürdürebilir, siz genel müdür olarak çalışamazsınız. Yönetici firma atayınız, bu yönetici sizin firmanızda faal olarak yönetimi elinizde tutmanızı ve çalışmanızı kanunlardaki boşlukları kullanarak sizin firmanızda çalışmanızı sağlayacaktır.
Benim Rusya da kendi adıma
daire ve arazim var. Şimdi işçi vizem bitince Rusya ya giremeyecek miyim ?
Size çalışma hakkı verilmemesi bu gayrimenkullerin durumunu şüpheli hale getirmez. İşçi vizesi dışında başka bir kaç tür vize şekli vardır. Sizin konumunuza uyan bir vize ile Rusya ya rahatça gelebilirsiniz.
“Rusya’da evliyim, çocuğum var. Çalışma iznim bitince beni deport ederler mi?”
Hayır , çalışma izini değil, asıl olan vize durumunuzdur. Vize kurallarını ihlal etmeyiniz, vizenizin süresinin bitmesine yakın Rusya dan çıkış yaparak yeni vize ile giriş yapınız. Herhangi bir vize ihlali nedeni ile veya çok yaşandığı üzere trafik cezalarından dolayı Rusya ya giriş yasağınız var ise mutlaka mahkemeye başvurunuz. Zira aile bağları zedelendiğinden dolayı mahkeme bu yasağı kaldıracaktır.
turkrus.com
