Friday, 15 December 2017

Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Sisteminin Tasarlanması ve Maliyet Hesabı


Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Sisteminin Tasarlanması ve Maliyet Hesabı

Güneş enerjisi, gerek çevreci olması gerekse ucuz işletme maliyeti sebebi ile tercih edilen elektrik üretme yöntemlerinden biri haline gelmiştir. Hemen hemen her alanda kullanılabilen bu sistem yenilikçi bina uygulamaları ile oldukça popülerleşmiştir. Peki bir ev sistem maliyeti ne kadara olmaktadır? Sizler için araştırdık. Sonuçlar hiç de fena değil.




Güneş enerjisi kullanarak elektrik üretimi, bugünlerde sıkça konuşulan yenilenebilir enerji kaynağı uygulamalarının oldukça popüler olan bir çeşididir. Bol olması, bedava olması, işletme maliyetinin düşük olması ve çevre kirliliğine yol açmaması gibi birçok iyi nedenden dolayı yatırımcıların dikkatini çekmektedir. Bu çalışmada fotovoltaik hücreler ile elektrik enerjisi üreten sistemlerin maliyeti üzerinde durulmuştur.
 



Sistemin Tasarımı

Güneş enerjisinden elektrik üretmek için kurulacak bir sistemde akü grubu, akü şarj regülatörü, evirici ve yardımcı elektronik devreler bulunabilir. Tabi ki uygulamaya göre bu bileşenler değişiklik gösterebilir. İstenen enerji miktarına göre güneş paneli ve sayısı belirlenir. Güneş olmadığı zamanlarda enerjisiz kalmamak için akü grubu sisteme dahil edilir. Akünün aşırı şarj ve deşarj olarak zarar görmesini engellemek için akü şarj regülatörü kullanılır. Şarj regülatörü akünün durumuna göre, güneş pillerinden gelen akımı keser ya da yükün çektiği akımı keser. Evirici, alternatif akım istenen uygulamalarda panelde elde edilen doğru akım elektriğini alternatif akım elektriğine dönüştürmek için kullanılır. İstenirse sisteme bir de maksimum güç noktası izleyicisi (MPPT) eklenebilir.

 

Fotovoltaik (Solar) Paneller

Güneş ışınlarını elektrik enerjisine çeviren cihazdır. Verimleri panel tipine göre değişmekle birlikte % 15-20 arasındadır. Laboratuar çalışmaları devam etmekte olup verim değerlerinin yükseltilmesi hedeflenmektedir. Türkiye şartlarında güneşlenme süresi; kışın 5 saat, sonbaharda 7 saat ve yazın 11 saattir.

Paneller, ortam koşullarının elverişli olması durumunda nominal güçlerini üretebilirler. Panel camının kirli olması, güneş ışınlarının geliş açısının dik olmaması, havanın çok sıcak veya çok soğuk olması panel verimini düşürecektir. Bu yüzden hesaplanan güç değerinin biraz yukarısında bir değerde panel kullanmak uygun olacaktır.
 



►İlginizi Çekebilir: Güneş Panelleri ve Nanoteknoloji

 

Akü Sistemi

Aküler elektrik enerjisinin depolanmasında kullanılır. Güneş olmadığı zamanlarda enerjisiz kalmamak için elektrik enerjisinin depolanması mantıklıdır. Ayrıca güneşsiz günler de olabilmektedir. Bu yüzden enerjinin depolanması oldukça önemlidir. Akü kapasitesinin belirlenmesinde en önemli faktör sistemin güneş göremeyeceği gün sayısını ya da saatini hesaplamaktır. Biz bunu 2 gün olarak kabul edersek; günlük tüketimi 5 kW-saat olan bir ev için 10 kW-saatlik enerjiyi depolayabilecek bir akü grubu gereklidir. Sistem gerilimini 12 V seçersek, 12 V 1200 Ah' lik akü grubu bir sistem için yeterli olacaktır. Ancak şuu unutmamak gerekir akü sistemi otonom (stand alone) sistemler için gereklidir. Akü sistemi otonom sistemelerin maliyet tarafının önemli bir kısmını oluştururlar.
 


 

Akü Şarj Regülatörü

Güneş panelinden gelen akımı ayarlayarak akünün tam dolmasını veya tamamen boşalmasını engeller. Tüketici için gerekli akım değerine göre sistemde uyumlu çalışabilecek tipteseçilmesi gereklidir. Ayrıca akü şarj regülatörünün, akü gerilimine uyumlu olması gerekmektedir. Şarj regülatöründen direkt doğru akım çıkışı alınabilir. Çoğu regülatörde şarj durumuna ait sayısal bilgileri gösteren ekran bulunmaktadır. Bir çok regülatör üreticisi firma panel gücüne göre seçilmesi gereken regülatörü saptamış ve tablolar halinde kataloglarına koymuşlardır.
 


Evirici

Doğru akım enerjisini alternatif akım enerjisine çevrilmesine yarayan cihazlardır. Genel olarak tam sinüs çıkışı veren ve vermeyen olmak üzere iki çeşit evirici bulunmaktadır. Hassas yüklerin bulunduğu sistemlerde tam sinüs çıkışı verebilen eviricilerin kullanılması gereklidir. Evirici gücü, sistemde aynı anda çalışabilecek yüklerin güç değerleri toplanarak elde edilir. Aylık faturası 80 TL gelen bir tüketici 2000 Watt'lık bir evirici seçebilir.


Diğer Ekipmanlar

Sistemde kullanılması gereken diğer elemanlar kablolar ve sigortalardır. Ayrıca sistemi izleyebilmek için çeşitli elektronik devreler de kullanılabilir. Sigorta ve kablo seçimi sistemin düzgün çalışabilmesi için son derece önemlidir. Kablo seçiminde gerilim düşümü de dikkate alınmalıdır.

 



Kurulum Maliyeti

Burada hesaplayacağımız sistem şebekeye bağlı bir sistem için olacaktır. Bu sistemler otonom sistemlere göre daha ucuz sistemlerdir. Şimdi elektrik faturası ayda 80 TL gelen bir evi düşünelim. Bu evin aylık tüketimi 270 kw olurken yıllık tüketimide 3240 kw olsun. Sistemi ülkemizin güneş enerjisi bakımından en şanslı illerinden olan Muğla'da yapıyoruz.  PVsyst simülasyonu kullanarak sistemi oluşturup, sonuçlara bakalım.
 



► Gördüğünüz üzere 2 kw'lık bir güneş paneli kurmamız gerekiyor.
► Toplam maliyetimiz 7300 Euro
► Kullandığımız teknoloji polikristal modül.
 



►Sistemimizin aylara göre toplam enerji üretimini görebilirsiniz. Beklenildiği gibi yaz aylarında maksimum üretim gerçekleşiyor.
 



►Bu hesaplamardan sonra asıl ulaşmak istediğimize geliyoruz. Elektriğin kw maliyet fiyatı. Gördüğünüz üzere 0.24 Euro/kw. Burada şuan dikkat çekmek isterim fiyata hem bakım maliyetleri hem de  20 yıl vadeli %5 faizli kredinizin geri ödemeside mevcut. (Aylık:586 Euro).

►Görüldüğü üzere sistem 20 yıl vadede elektriğinizin fiyatını 0.24 Euro=0.56 TL ile sınırlıyor. Ülkemizde artan elektrik fiyatları düşünüldüğünde muhtemelen devletin sattığı elektrik 0.56 kuruşu önümüzdeki 5-7 yıl içinde geçecektir. Böylece sistem kar etmeye başlayacaktır. 

 

Teşvikler Neler?


Lisansız elektrik üretim yasasına göre;

Ürettiğimiz her kw başına güneş enerjisi için 0.133 ABD doları almaktayız. O halde;

3244*0.133*1.8=776 TL yıllık teşvik alabileceğiz.

Eğer kullandığınız aksamlar Türkiye'de üretiliyorsa Yek Cetvel-2 göre ek teşvikler alabilirsiniz.



Örneğin PV modülümüz Türk malı olsun.

1.3*1.8*3244=76 TL gibi bir rakam teşvik olarak alacağız.

Türkiye’de Güneş Enerjisi Santrali GES teşvikleri Nelerdir? 

Ülkemizde güneş enerji santralleri konusunda son yıllarda teknolojik gelişmelere paralel olarak farkındalık oluştuğu gözleniyor… Ülkemizin dünya coğrafyasında yıl boyunca en iyi güneş alan konumda bulunan ülkelerden biri olması güneş enerjisinden çok daha fazla istifade edebilme şansını beraberinde getiriyor. 
 Bu konuda ülkemizde yapılan uygulamalar son yıllarda hız kazanmaya başladı. Ülkemizde yerli ve yabancı birçok enerji sektöründe GES güneş Enerji Sistemleri konusunda gelişmeler kaydedildiği gözlenmekte… 
 Güneş Enerji Sistemleri sektöründe büyüme adına büyük adımların atıldığı son birkaç yılda yüksek maliyet gerektiren bu sistemlerin maliyetini karşılayacak büyük firmalar bu konuda çeşitli çalışmalar yapmaya başladılar. Örneğin uluslar arasında güneş enerjisi konusunda çalışmalar yapan GÜNDER Güneş Enerjisi Derneği ülkemizde Öncelikle 100 bin çatıda güneş panelleri yardımıyla elektrik üretimi projesini hayata geçirmek için çeşitleri çalışmalara başlamış durumda… 
 Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da düzenlenen etkinlikte planlanan çatı panelleri uygulamalarının önünde ne çeşit engellerin olabileceği konusunda çeşitli tartışmalar yapıldı. Problemler ortaya çıkartıldıktan sonra çözüm yolları ile ilgili çeşitli İhtisas gruplar tarafından GES sistemi derinlemesine masaya yatırıldı. 
Türkiye’de Güneş Enerjisi Santrali GES teşvikleri Nelerdir? 
Ülkemizde bu alanda yatırım yapmak isteyen girişimcilerin desteklenmesi amacıyla yatırım teşvik belgesi lisanslar izinler alındıktan sonra ilgili kanun hükümlerine göre teşvik belgesinde KDV muafiyeti ve gümrük vergisi muafiyeti verilmektedir. Ayrıca devletin güneş enerjisinden elde edilen enerji satın alma garantisi vermesi teşvikler arasındadır. devlet üretilen elektriğin her KiloWatt değeri için 13.3 cent ödeme yapmaktadır. Yatırımın tamamen yerli üretimle karşılanması durumunda ek yardımlar sağlanmaktaydi ama 23 .10.2016 tarihinde lisanssız elektrik yönetmeliği tekrar değişti ve yerli ürüne teşvik kalktı. Devlet çatılar ve küçük sistemleri özendiriyor, özellikle çatı ges leri teşvik ediliyor.

GES Donanımları ve Maliyet 
 Güneş enerjisi sistemleri birçok donanımdan meydana gelmektedir. Güneş panelleri, elektrik sigortaları, akü sistemleri Off Grid sistemleri invertör sistemleri bu alanda yapıtaşı donanımlardır. Her bir donanımın ülkemizde üretilmeye başlanması ve üretime hız kazandırılması ile ülke çapında güneş enerjisinden son derece verimli bir şekilde istifade edilebilir. Dünyanın kirlenmesine neden olan karbon salınımının da önüne geçecek olan GES projeleri ile yenilenebilir enerji kaynakları yeşil enerji boyutuna kayacak. Ömür boyu kesintisiz ve bedava enerji elde etme imkanına kavuşacak olan evler fabrikalar ve tüm kuruluşlar, enerjide dışa bağımlılıktan tamamen kurtulabilecek.  Destek olarak çok rüzgar alan bölgelerde halihazırda rüzgar enerjisinden istifade edilebilmektedir. Özellikle şehir şebekelerinin ulaşamadığı noktalardaki enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla kullanılabilecek güneş enerji sistemleri ile her bina birer elektrik üretim tesisine dönüştürülebilir. 
GES Maliyetleri 
Belirlenen enerji ihtiyacına göre farklılıklar gösteren maliyetleri incelediğinizde ilk bakışta oldukça pahalı bulabileceğiniz bu sistemlerin birkaç yıl içinde kendi kendilerini amorti edecek ve daha sonraki yıllarda sınırsız bedava elektrik enerjisi verecek kaynaklar olması, bu alanın cazibesini arttırmaktadır. Akü kullanılmayan güneş enerji sistemlerine ihtiyaç duyan kuruluşların maliyeti çok daha az olmaktadır. 36 derece- 42 derece enlemlerde bulunan ülkemizdeki hesaplanan güneş enerji potansiyeline bakıldığında metrekare başına 3.6 kWh enerji elde etmek mümkün olabilmektedir. Bu değer muazzam bir değer olup, günlük ortalama 7 saat güneş alan coğrafyamızda yılda 380 milyar kWh enerji üretilebilir olması, enerjide dışa bağımlılığı tamamen yok edecek bir enerji gücü sunacaktır.  
Türkiye’de Güneş Enerjisi  
36-42 Derece Kuzey enlemlerinde bulunan Türkiye, konum itibari ile güneşli bir konumdadır. Türkiye’de yıllık güneşlenme süresi 2640 saattir. Bu değere bakıldığında metrekare başına 1.311 KW-Saat enerji potansiyelinin olduğu görülmektedir. 
Buna göre Güneydoğu Anadolu bölgemizde yıl boyunca 2993 saat Akdeniz bölgemizde 2956 saat Doğu Anadolu bölgemizde 2664 saat İç Anadolu bölgemizde 2628 saat Ege Bölgesi’nde 2738 saat Marmara’da 2409 saat Karadeniz bölgemizde ise 1971 saat yıllık güneşlenme süresi vardır. Bu verilerin ışığında en düşük metrekare toplam güneş enerjisi Karadeniz bölgemizde metrekareye 1120 kilovatsaat en yüksek Güneydoğu Anadolu bölgemizde yıllık Metrekare başına 1460 kilovatsaat enerji potansiyelinin olduğu görülmektedir. 
Ülke genelinde güneş parkları için çok uygun araziler bulunmaktadır. Bu avantaj, Türkiye’nin enerji politikalarında ve enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesinde, yurt içi elektrik üretim kaynaklarının arttırılmasında kullanılabilir. Türkiye’de üniversitelerde bu alanda çok çeşitli araştırmalar yapılmaktadır. 
Akdeniz Üniversitesinde “Akdeniz Üniversitesi Sıfır Emisyon Kampus Stratejisi” isimli projenin bir ayağı da güneş enerjisi alanına ayrılmıştır. 
“Güneş ve Rüzgâr Enerjisi Kullanımını Araştırma Geliştirme Ve Uygulama Merkezi” Afyon Kocatepe Üniversitesi tarafından kurulacaktır. 
“Güneş Enerjisi ile Damla Sulama Projesi” ise Dicle Üniversitesine ait bir projedir. Bu proje Ziraat fakültesinde uygulanmıştır. Bu konuda Ege üniversitesi de yoğun çalışmalar yapmaktadır. 
Gazi üniversitesi, Hacettepe Üniversite, Fırat Üniversitesi de bu alanda yoğun çalışmalar yapmaktadırlar. 
30 MW Yerli Güneş Paneli GTC Solar firmasına ait ve TÜV onayına sahip. 
Ülkemizde Son Durum 
EPDK yetkilileri Güneş enerjisi alanında elektrik üretimi için başvuruda bulunan girişimci firmalara son derece yapıcı ve olumlu yaklaşıyorlar. Lisanssız Yönetmelik tebliğ değişikliği 23-Mart 2016 tarihinde Resmi gazetede yayınlandı. Ayrıca Sevindirici bir haber olarak 19 Ocak 2015 tarihinde küçük güneş elektriği üretecek kurumların daha az bürokrasi işlemlerine maruz kalmasına yönelik olarak TEDAŞ tarafından gerekli çalışmaların yapılarak ilgili kuruma gönderildiği belirtiliyor. Belirlenen sınırın 30 KW değil 50 KW olacağı yönünde tahminler var. 
Bereket Enerji Grubu güneş paneli üretimine başlayan yerli firmalardan biri… Denizli Organize Sanayi Bölgesinde faaliyete giren 150 Mega Watt kapasiteli güneş paneli fabrikası, güneş enerjisini oluşturan donanımların yerli malları olması konusunda önemli bir adım olarak görülüyor. Bereket Grubu bu yılın başında güneş hücresi ve Wafer gibi elemanların seri üretimini de üstlenecek. 
Neden Güneş Enerjisine Yönelmeliyiz 
Yeşil enerji alanında en temiz enerji kaynağı güneş enerjisidir. Gün boyu elektrik üreten bu sistemlerin ürettiği enerji, akülere doldurularak gece boyunca da kesintisiz elektrik enerjisi sunabilmektedir. Özellikle şehir şebekeleri ile bağlantısı bulunmayan önemli konumlar( petrol istasyonları, fabrikalar, adalarda kurulan büyük üretim merkezleri işletmeler) için en iyi çözüm olan güneş enerji sistemlerine yönelmek hem temiz hem de kesintisiz enerji elde etmek için gereklidir. 
Bilim ve teknolojinin geliştiği bu çağda  evrendeki en büyük enerji kaynağı olan güneşten istifade etmek artık çağımızın bir gerekliliği haline geldi. Fosil yakıtlardan elde edilen enerji kaynakları Sanayi Devrimi’nin başladığı yüzyıllar öncesinden beri kullanılmakta ve oluşan atıklar dünyanın dengesini olumsuz yönde etkilemektedir. 
 Doğaya salınan zararlı atık gazların ve maddelerin dönüşümde rol oynamaması sebebiyle hava kirliliği küresel ısınma gibi global sorunlar ortaya çıkmakta ve bu durum yeni enerji kaynaklarına yönelmeyi zorunlu kılmaktadır. 

Dünyada Güneş Enerjisi Teşvikleri 

Dünyada güneş enerjisi alanında yatırım yapmak isteyen girişimciler için çok büyük kolaylıklar sağlanmaya başlanmıştır. Yapılan istatistiklere bakıldığında fotovoltaik güneş enerji sistemlerinin 2025 yılında maliyetlerinin 1/20 oranında azalacağı görülmektedir. Bu alanda yatırım yapmak isteyen girişimciler için bütün dünyada teşvikler verilmektedir. İspanya Amerika Almanya ve Japonya dünya genelinde güneş enerjisi Kurulu’nun yüzde doksanını elinde tutmaktadır.  
Karbon salınımlarının önüne geçmek ve fosil yakıtlarının zararlarının önüne geçmek amacıyla yenilenebilen enerji kaynaklarına dayalı enerji üretmek isteyen girişimcilerin desteklenmesi  tüm dünyanın gündemindedir. Avusturya’da yatırım teşviki ve minimum fiyatı teşviki verilmekte Belçika’da yatırım teşviki vergi indirimi ve İhale imkanı sunulmakta, Danimarka’da minimum fiyat teşviki yapılmakta Yunanistan’da devlet yatırım teşviki vermekte İtalya’da sertifika, devlet yatırım teşviki ve minimum fiyat uygulaması ile girişimciler desteklenmektedir. Üretilen enerjinin alım garantisini veren ülkeler arasında Avusturya Kıbrıs Fransa Almanya Yunanistan Macaristan İrlanda İtalya Litvanya Lüksemburg Hollanda Portekiz, Türkiye gibi ülkeler vardır. Yatırımcıların için kapılar ardına kadar açılmıştır. Tüm dünyanın yenilenebilir enerji kaynakları arasında en temiz ve kolay olan sistemi GES güneş enerji sistemleridir. 

Güneş Enerjisi Yatırım Maliyeti ve Süreci



Güneş Enerjisi Yatırım Maliyeti ve Süreci

Ülkemizde güneş enerji sistemlerinin kurulumu ve işletilmesi ve bu sistemlerden yüksek verim alınması, ülkemizin son derece uygun coğrafik konumu sebebiyle sürekli güneş ışığı alması ve gün boyu 7 saatten fazla süre güneş ışınlarını alan bölgelerin fazla olması, güneş enerji sistemlerine yönelmek ve bu alanda yatırım yapmak için uygun ortamı hazırlar.

Günümüzde bilim ve teknolojinin gelişimi ile GES sistemlerinin maliyeti de gün geçtikçe aşağıya çekilmektedir.  Girişimcilerin bu alanda serbest piyasa fiyatları konusundaki rahatlığı bu işin cazibesini arttırmaktadır. Bu alanda yatırım yapmak isteyen girişimciler için cazip olan bir diğer nokta se işletme giderlerinin düşük olması ve gelirlerinin çok yüksek olabilmesidir. Gelecek vadeden GES güneş enerji sistemleri alanında yatırım yapmak isteyen girişimciler için son derece avantajlı olan bir diğer husus da keşif montaj işlerinin son derece kısa sürmesi ve kolayca kısa eğitimler sonucunda kalifiye eleman yetiştirilerek bu alanda eleman sıkıntısının çekilmemesidir. Söz gelimi 1 MVA Güneş enerji sisteminin kurulması için;
  • Firma kurulum maliyetleri,
  • Ofis kalem giderleri
  • İlgili kuruluşlardan uygunluk raporunun alınması,
  • Fizibilite raporu için maliyet
  • Arazi maliyeti,
  • Panolar
  • AC kablolar
  • Taşıyıcı sistem maliyeti
  • Zemin etüt maliyeti
  • Hafriyat maliyetleri
  • Panel maliyetleri
  • İşçilik maliyetleri
  • TEDAŞ masrafları
  • İnverter maliyetleri
  • Röle ve topraklama maliyetleri
  • OG hat tesisat maliyeti
  • Bakım maliyetleri
  • Eğitim maliyetleri
  • Gümrük gider maliyetleri
  • İş Güvenliği Eğitim maliyetleri
  • Mühendislik maliyetleri
  • Kepçe-vinç maliyetleri
  • Nakliyat maliyetleri
Gibi maliyetlerin yanında periyodik bakım zamanı gelen donanımlar için;
  • İnverter sistem bakımı
  • 6 aylık rutin sistem kontrol maliyetleri
  • Mühendislik maliyetleri
Gibi maliyetler vardır. Ülkemizde hesaplanan güneş enerji potansiyelinin 87 milyon ton petrole denk olması, fosil yakıtlarının doğaya verdiği zarar ve fosil yakıt kaynaklarının tükenmeye yüz tutması ile enerji ihtiyaçlarının sağlanmasında güneş enerjisi alanına büyük yönelişlerin olacağı açıktır. Bu alanda kar elde etmek isteyen girişimcilerin hemen hemen hiçbir riski bulunmayan sınırsız enerji kaynağı alanına yönelmeleri onlar açısından geleceğin yatırımı olarak kabul edilebilir.
Dünyada Güneş Enerji Sistemleri
Hem ülkemizde hem de dünyada güneş enerji sistemleri çok az güneş alan ülkelerde bile hayata geçirilmiştir. Şu anda İsveç gibi güneş fakiri olan bir coğrafyada bile sınırlı saatlerde güneş ışınlarından istifade edilerek evlerin ısıtma soğutma ve aydınlanma ihtiyaçları kolayca giderilmektedir. ABD Kalifornia Mojave çölüne yerleştirilen parabolik güneş panelleri ile 350 MW enerji, tamamen güneşten sağlanmaktadır. Ayrıca çanak kolektör sistemi ile ışınların yoğunlaştırılması ve bir noktaya odaklanması sağlanabilmekte ve bu sistemle her bir çanak 50 Kwh enerji üretebilmektedir. İspanya’da Beneixama Solar Park tam yüz bin adet panel ile donatılmış olan  500 bin metrekarelik alanda kurulu GES sistemi le 20 Mega Watt enerji elde edilebilmektedir. Aynı şekilde Kore’de 18 MWatt enerji üreten Solar Park tam 109 bin adet güneş panelinden oluşmaktadır. Böylece doğaya karbon salınımı önlenmekte ve tertemiz ve kesintisiz enerji elde edilebilmektedir.
Güneş potansiyelinin ülkemizde etkin bir şekilde kullanımı ile enerji maliyetlerinde 4 milyar dolara yakın bir meblağ tasarrufu söz konusudur. Günümüzde güneş enerjisinin kullanım alanları gittikçe çeşitlilik kazanmaktadır. Trafik ışıklarından, konutların elektrik ihtiyacını karşılayan sistemlere; bahçe aydınlatmasından sıcak su ihtiyacını gideren sistemlere kadar geniş alanlarda kullanılmayan başlanan güneş enerjisi, kaynağı milyonlarca yıl hiç tükenmeyecek bir enerjidir. Geleceğin enerjisi olarak nitelendirilen güneş enerji sistemleri ile enerji maliyetleri artık yüksek olmayacak.

GES Yatırımı Yapmak isteyen bir Yatırımcının Yapması Gerekenler nelerdir?
Ülkemizde Güneş Enerji pazarı; lisanssız 1 MW, konut lisanssız, sadece Öz tüketim, Off Gride sınırsız ve lisanslı 1 MW olarak çeşitli kısımlara ayrılmaktadır. Teknolojinin ve bilimin her gün gelişmesi ve güncellenmesinin olumlu bir neticesi olarak güneş enerjili sistem maliyetlerinin düşüş eğilimi göstermesi bu alana yatırım yapmak isteyen yatırımcıların dikkatini çekmektedir.
Ülkemizde foto voltaik yöntemle üretilen elektrik enerjisi serbest piyasada ki enerjisi fiyatlarıyla neredeyse rekabet edecek düzeye yaklaşmıştır. Özellikle büyük ölçeklerde Güneş santralleri kurmak ticari manada son derece cazip hale gelmiştir. Lisanssız ve lisanslı güneş enerjisi uygulamalarında Gün geçtikçe artan şirket sayısı ivme kazanarak hızla artmaktadır. Bu alanda ortaya çıkan finansman sorunlarının çözümü konusunda da önemli adımlar atılmaktadır. 2 yıl öncesine kadar Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim şirketine lisanssız güneş enerjisi proje onayı için 664 megavat kapasite için başvuru yapılmıştır yapılan başvuruların Büyük bir kısmı için onay alınmıştır. ülkemizde Güneş Enerji Sistemleri kapasitesinin 100 MW sınırına yaklaştığı bilinmektedir.
GES Yatırımcılar İçin Çok Karlı Bir Alandır
Yatırımcılar için büyük avantajlar sunan GES projesi özellikle serbest piyasa fiyatı avantajı sunmaktadır. Kurulacak işletme giderlerinin düşük olması da ayrı bir avantajdır. Güneş enerjisi hiçbir zaman tükenmeyen bir enerji kaynağı olduğu için geleceği açık bir sektördür. Bu alanda yatırımcıların en büyük desteği de hem tüketicilere doğrudan satış imkanı sunması hem de keşif montaj ve devreye alma işlemlerinin kısa bir sürede tamamlanabilme olanağının var olmasıdır. Elbette güneş enerji sistemleri kavramı ülkemizde ve dünyada yeni bir kavramdır. Yatırımcıların çok kolay bir şekilde lisans alamaması da başka bir dez avantaj olarak görülebilir.



600 MW Lisanslı Güneş Enerjisi Sistemleri için Süreç
Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi derneğinin verilerine göre; Ülkemizin bir çok bölgesinde 600 Mega Watt kapasite için Lisans başvurusu yapılmıştır.
YEK Yenilenebilir Enerji Kanunu 
YEK kanunu, 2020/12/31 tarihine dek işletmeye girecek olan  YEKDEM’e tabi YEK belgeli üretim lisansı sahipleri ilgili kanuna eklenen I. Ve II. cetvel üzerinde yazılı fiyatları belirlenmiştir.
Lisans Türleri Nelerdir
  • Üretim Lisansı
  • OSB Üretim Lisansı
  • İletim Lisansı
  • Piyasa İşletim Lisansı
  • Dağıtım Lisansı
  • OSB Dağıtım Lisansı
  • Tedarik Lisansı

EPDK Ön lisans Başvuru Dosyası İçin Belgeler
  • Dilekçe
  • Taahhütname
  • Şirket sözleşmesi
  • Bilgi Formu
  • Haritalar
  • Tek hat şeması
  • İmar durum belgesi
EPDK Ön lisans Başvuru Dosyasında Neler Olmalıdır

  • YEGM inceleme raporu
  • Ölçüm Yeri Kurulum Yazısı
  • Tarım uygunluk Belgesi
  • Ortaklık Belgesi
  • Şirket Sermaye tutar Belgesi
  • Şirket mali raporlar ve bilançosu
  • Başvuru Bedeli
  • Teminat Mektubu ( Banka)
Hazırlanan belgeler kuruma teslim edilir ve 10 iş günü içerisinde incelenir. Evraklarda eksiklikler varsa eksikliklerin giderilmesi için 15 gün daha süre verilir. Ön lisans başvuruları değerlendirme için YEGM’e yollanır ve TEİAŞ kurumu da mevzuat hakkında görüş beyan eder. Bu süreç 45 gün alır. Daha sonra kuruma sunulan projenin akıbetinin başvuruyu yapan kuruluşa bildirilmesi aşaması 10 gündür. Eğer başvurular, aynı bölge için birden fazla ise, TEİAŞ bu kez yarışma düzenler. Ön lisansı alan tüzel kişinin iflas etmesi,  ön lisans süresinin dolması veya hisse devri ya da belirlenen yükümlülüklerin yerine tam olarak getirilmemesi; ön lisansın iptali ile sonuçlanır. Ön lisans sürecinden sonra lisans süreci başlar. Bunun için de ayrıca belgeler hazırlanır ve kurum hesabına belirtilen meblağ yatırılır.

Türkiye’de Güneş Enerjisi Piyasası nasıldır



Türkiye’de Güneş Enerjisi Piyasası nasıldır  

Bilindiği gibi ülkemiz, bulunduğu coğrafik konum itibar ile tüm bölgelerde hatırı sayılır oranda güneş ışığını en uzun süre alan ülkelerden biridir. Bu durum başlı başına ülkemizi büyük bir yenilenebilir enerji üretim bölgesi yapmak için gerekli olan en önemli potansiyeli çabasız vermektedir. Avrupa gibi güneş ışığından mahrum kalan ülkelerde dahi, güneş enerjisinden istifade etmek için yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Amerika’da yapılan bir araştırmada geleceğin yenilenebilir enerji kaynakları arasında güneş enerjisi sistemlerinin hayata geçirilmesi ile enerji ihtiyacının %40’ına varan ciddi oranlarda ihtiyaçların karşılanabileceği sonucunu veren araştırmalar yapılmıştır. 
Geçtiğimiz yıldan itibaren Çin’de enerjide dışa bağımlılığı en aza indirgemek maksadıyla güneş enerji tarlaları kurulmaya başlanmıştır. Çin’in kuzey batısında Dezhou kentinde tam 75 bin metrekarelik alana inşa edilen ve tamamen güneş enerjisi ile beslenen devasa bina örnek teşkil etmektedir. Var olan kaynaklarda karbon salınımının hayatı ciddi oranda olumsuz etkilemesinin önüne geçilmek amacıyla kurulan dev yapı, elektriğin yanı sıra sıcak su elde edecek sistemlerle donatılmış. 
Türkiye’de Güneş Enerji Piyasası 
Ülkemizin uygun coğrafik konumu nedeniyle sürekli güneş ışığı alan bölgeleri olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi Akdeniz Bölgesi, Ege Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi’ne kurulacak güneş enerji santralleri ile diğer enerji kaynaklarına duyulan ihtiyaç muazzam ölçülerde azalacaktır. Ne var ki ülkemizde bu alana çok fazla eğildiğini söylemek de mümkün değil. Bu enerji kaynağının, ülkenin tüm enerji ihtiyacını karşılayacağı ise bilinen bir gerçek.  Sevindirici olarak son yıllarda bu konuda farkındalık kazanılmaya başlandı. Bazı özel girişimcilerin girişimleri ile ülkenin farklı noktalarında güneş enerji sistemleri hayata geçirilmeye başlanıyor. Baymak firması yenilenebilir enerji kaynakları konusunda güneş enerjisi için kolları sıvadı bile. Tüm fabrikalarda ve evlerde bu sistemleri kurarak hem fabrikaları hem de evleri birer güneş enerji kaynağı haline getirmeyi amaçlayan bir firma. Fabrikaların üstüne güneş panelleri kurmayı hedefleyen firmanın bu alanda büyük projeleri hayata geçiriliyor. Ayrıca NDER Güneş enerjderneği ülkemizde 100 bin çatıdan güneş panelleri ile elektrik enerjisi üretim projesine başladı. Geçtiğimiz ay firma yetkililerinin yaptıkları toplantıda ağırlıklı olarak çatı uygulamalarında finansman üzerinde duruldu ve çatı modelleri mercek altına alındı. Bu alanda ortaya çıkacak sorunların ve çözümlerin konuşulduğu toplantıda çeşitli ihtisas grupları kendi alanlarındaki sorunları dile getirdi. Projede kullanılmayan ya da atıl durumda olan çatıların güneş enerjisinden istifade edebilmek için kullanılması ve GES güneş enerji sistemlerinin kurulumuna müsait duruma getirilmesi için neler yapılması gerektiği tartışıldı. 
Türkiye GES Konusunda Ortadoğu’ya Öncü Olabilir 
Konum itibarı ile Ortadoğu ülkeleri arasında  GES projesi için en uygun coğrafik konuma sahip ülkelerden birisi olan Türkiye, tüm Ortadoğu’da güneş enerjisi sistemlerinin geliştirilmesi ve kullanıma sunulması yönünde öncülük yapabilecek kapasitededir. Bu konuda eğitimde de ara eleman yetiştirmek ve üniversitelerde bu konuda daha derin araştırmaların yapılması için girişimlerde bulunmak, gerekli donanımların birinci elden üretimi için fabrikalar kurmak gerekiyor. Son derece maliyetli olan bu sistemlerin ömür boyu bedava elektrik vereceği düşünüldüğünde, maliyetinin fazlalığı göz ardı edilebilir. 

Dünyada ve Ülkemizde Güneş Enerjisinin Önemi


Bilim ve teknolojinin her geçen gün geliştiği günümüzde uygarlığın ve yeni nesil bilgi toplumunun her alanda ihtiyacı olan enerjinin önemi Gün geçtikçe daha da artmaktadır. Enerji kavramı başlı başına büyük modern uygarlığın temel girdisidir ve uygarlıkların Kalkınma gelişmişlik düzeylerini belirleyen en önemli kriterdir.
Dolayısıyla sürekli olarak artış gösteren enerji ihtiyacını karşılamak için mevcut olan kaynakların Gün geçtikçe yetersiz kalması sonucunda bu ihtiyacı karşılamak üzere alternatif enerji kaynaklarının arayışı hem dünyada hem de ülkemizde başlamış bulunmaktadır. Geleneksel fosil yakıt kaynaklı enerjilerin tüketimi sonucunda tabiatta onarılması imkansız zararlar ortaya çıkar, dünyada yaşadığımız ortamın korunması için yenilenebilir enerji kaynaklarına ihtiyacımız vardır. Çevrenin zarar görmesini engellemek ya da oluşan zararı en aza indirmek küresel ısınmayla baş edebilmek doğadaki karbon salınımını azaltmak için Yeşil Enerji hem ülkemizin hem de dünyanın en temel ihtiyacı haline gelmiştir. Bu sorumluluğun bir gereği olarak hem uluslararası alanda hem de ulusal alanda çeşitli hukuki düzenlemeler yapılmaktadır. Enerji üretimi teknolojisinde enerji kaynakları seçiminde çevre faktörlerinin dikkate alınması enerji kullanımında verimliliğe özen gösterilmesi Gün geçtikçe daha çok önem kazanmaktadır. Geleneksel fosil yakıt kaynaklarıyla elde edilen enerjilerin üretim sistemleri yavaş yavaş yerini yenilenebilir ve sürdürülebilirliği olan farklı boyutlardaki enerji kaynaklarına yönelmeyi zorunlu kılmıştır. Bu enerji kaynakları arasında güneş enerjisi sistemleri verüzgar enerjisi sistemleri son yılların en gözde enerji kaynakları olmaya başlamıştır. Güneş enerjisi, kullanımının son derece kolay ve temiz olması çevre dostu olması gibi faktörler yüzünden tercih edilmektedir. Üretim maliyetlerinin diğer enerji kaynaklarına( nükleer santraller gibi) oranla daha düşük olması ve bu anlamda ekonomik zorlukların üstesinden gelinmesi Güneş enerjisini geleceğin enerji kaynağı haline getirecektir. Ülkemizde potansiyel olarak güneş enerjisidiğer dünya ülkelerine oranla çok daha fazladır.
Sınırsız bir enerji kaynağı olan güneşten yayılan enerjinin sadece iki milyarda biri yeryüzüne inmektedir. Güneş’ten Dünya’ya 150 milyon kilometre kat ederek ulaşan enerji dünya genelinde Bir senede kullanılan enerjinin tam 10 bin katı seviyesindedir.
Güneş ışınımının bütününün yeryüzüne ulaşmaması ışınların yüzde 30 luk miktarının atmosfer tarafından uzaya geri yansıtılması yüzde 50 lik miktarının atmosferi geçerek dünya yüzeyine ulaşması yüzde 20 lik miktarının ise Bulutlarda tutulması durumuna rağmen bu kadar verimli olan bir enerjiden istifade etme ihtiyacı her geçen gün daha da artmaktadır.
En iyi Enerji Kaynağı Güneştir
Yeryüzünü aydınlatan ve ısıtan güneşten en iyi şekilde istifade edebilmek için güneş enerjisi alanında tüm dünyanın farkındalık kazanması gerekiyor. 1970’lerde kazanılan bu farkındalık yıllar geçtikçe daha da teferruatlandırılmaya başlandı. Bu anlamda geliştirilen güneş pilleri sayesinde fotonlar parçalanarak küçük miktarlarda elektron akımı yani elektrik akımı oluşturulabilmektedir. Silikondan üretilen güneş pilleri + kutup ile – kutup arasında elektron akımına zemin hazırlar. Bu anlamda güneş alan bölgelerimizde her türlü ısıta-soğutma ve aydınlatma ihtiyacı büyük çapta güneş panellerinden elde edilebilir.
Güneş Pillerinin Kullanım Alanları
DC akımla çalışan sistemlere doğrudan bağlantı yapılarak ;
  • Tarla sulama işlemleri
  • Gözetleme kuleleri
  • DC akımla çalışan soğutma ısıtma sistemlerinin çalıştırılması
Çok az bir masraf harcanarak yapılabilmektedir.
Yüksek Sıcaklık Uygulamaları
Güneşi izleyen aynalar güneş enerjisini sabit bir odağa toplar. Güneş enerjisinden termal ( ısı ) yoluyla elektrik üretilmesi ayrı bir yoldur. Isı enerjisi gaz ya da buhara iletilerek stirling motorunun çalıştırılması sağlanmaktadır. Bu noktada ihtiyaç duyulan şey, ısı enerjisini hareket enerjisine çevirecek sistemler geliştirmektir. Güneşin yüksek ısısı ( 350 derece) ile buhar basıncı oluşturularak dönme hareketi sağlandığında elektrik üretimi için gerekli mekanizma kurulmuş olur.
Kollektör sistemi ile güneşten gelen radyasyonu toplamak, toplayıcı aracılığı ile radyasyonu yoğunlaştırmak, bu enerjisi ısı enerjisine çevirmek, ve bu enerjinin güç dönüşüm sistemine transferi sağlanarak elektrik enerjisi elde etmek yine güneşin sınırsız enerjisi ile neler yapılabileceğinin en güzel kanıtıdır. Güneşin ısısını bir noktaya odaklayan çanak alıcı sistemlerini ABD Rusya Almanya Japonya kullanmaktadır. 8 Farklı çanak alıcıdan elde edilen enerji miktarı 2 Kilo Watt ile 50KiloWatt arasında değişmektedir.

Featured post

Five Years After Reconversion: Hagia Sophia Embodies Turkey’s Cultural Crossroads

  ISTANBUL, JULY 2025   — Half a decade has passed since the iconic Hagia Sophia resumed its role as a working mosque, marking a watershed m...

Popular Posts