Thursday, 3 December 2015

Özbekistan Haberleri



Özbekistan Haberleri
“Toshkent shahrining 2200 yilligiga bag‘ishlangan asosiy tantanalarni o‘tkazish to‘g‘risida”
Toshkent (O'zA) - 10.iyun.2009 - O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Qarori.
Vatanimiz poytaxti azim Toshkent shahrining 2200 yillik qutlug‘ to‘yiga bag‘ishlab  mamlakatimizda keng ko‘lamdagi tayyorgarlik ishlari amalga oshirilmoqda.
Xalqaro YUNESKO tashkiloti ishtirokida nishonlanayotgan bu sanaga xalqimiz va jahon jamoatchiligi o‘rtasida qiziqish va e’tibor tobora ortib bormoqda.
Shu munosabat bilan Toshkent shahrining 2200 yillik yubileyini uning yurtimiz va mintaqamiz tarixidagi, ijtimoiy-siyosiy hayotimizdagi tutgan beqiyos o‘rni va mavqeiga munosib tarzda yuqori saviyada nishonlash hamda bu tarixiy sanaga bag‘ishlangan asosiy tantanalar va ommaviy sayillarni chuqur o‘ylangan dastur asosida mazmunli o‘tkazish maqsadida:
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 2 aprelda qabul qilingan qaroriga qo‘shimcha ravishda 1-ilovaga muvofiq chora-tadbirlar rejasi qabul qilinsin. Toshkent shahrining 2200 yilligiga bag‘ishlangan tantanali majlis va bayram konsertini tayyorlash bo‘yicha tashkiliy-ijodiy guruh tarkibi 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Toshkent shahrining 2200 yillik yubileyini nishonlash sanasiga bag‘ishlangan tantanali majlis va konsert dasturini 2009 yil 1 sentabr kuni “O‘zbekiston” xalqaro anjumanlar saroyida, ommaviy tadbirlar va xalq sayillarini esa 2 sentabr kuni poytaxt maydonlarida o‘tkazish haqidagi takliflar ma’qullansin.
3. Mustaqillik kuni va Toshkent shahrining 2200 yilligi bayrami munosabati bilan hamda aholining dam olishi uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, ish vaqtidan oqilona foydalanish maqsadida 2009 yil 29 avgust shanba dam olish kuni 2009 yil 31 avgust dushanba kuniga, 2009 yil 30 avgust yakshanba dam olish kuni 2009 yil 2 sentabr chorshanba kuniga ko‘chirilsin. 29 avgust shanba va 30 avgust yakshanba kunlari ish kuni deb e’lon qilinsin.
4. O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi, O‘zbekiston Milliy axborot agentligi va boshqa ommaviy axborot vositalariga Toshkent shahrining 2200 yillik yubileyiga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish bilan bog‘liq tadbirlarni keng yoritish tavsiya etilsin.
5. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri SH.Mirziyoyev zimmasiga yuklansin.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimov
 
Muzeyga virtual sayohat
O‘zA - 10.06.2009 - Buyuk tariximizni, ajdodlarimizning boy madaniy merosini o‘rganish, asrab-avaylash va kelajak avlodga yetkazish borasida amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli ishlar yuksak samaralar bermoqda. Zero, yosh avlod ma’naviyatini yuksaltirish, ular ongida vatanparvarlik, yurtga sadoqat kabi tuyg‘ularni shakllantirishda tarixni bilish muhim ahamiyatga ega.
Yurtimizda muzeylar faoliyatini yaxshilash, ularda saqlanayotgan eksponatlarni asrab-avaylash, boyitish va tadqiq etish borasidagi ishlar ana shu ezgu maqsadga xizmat qilmoqda. I.Savitskiy nomidagi Qoraqalpoq davlat san’at muzeyi mustaqillik yillarida o‘zbek va qoraqalpoq xalqlarining boy madaniyati, milliy qadriyatlarini tarannum etuvchi yuzlab osori-atiqalar bilan boyidi.
Toshkentdagi Xalqaro Vestminster universiteti tomonidan ishlab chiqilgan “I.Savitskiy nomidagi Qoraqalpoq davlat san’at muzeyiga virtual sayohat” mavzuidagi multimedia kompakt diski taqdimotiga bag‘ishlangan anjumanda shular haqida so‘z bordi.
Toshkentdagi Xalqaro Vestminster universiteti va I.Savitskiy nomidagi Qoraqalpoq davlat san’at muzeyi hamkorligida tayyorlangan kompakt diskda muzeyning arxeologik kolleksiyasi, tasviriy san’at asarlari, mutaxassislarning muzey haqidagi fikrlari o‘zbek, rus va ingliz tillarida o‘z ifodasini topgan.
Ushbu loyihadan ko‘zlangan maqsad yoshlar, olim va mutaxassislar, san’at ixlosmandlari hamda sayyohlarni muzey fondidagi eksponatlar bilan yaqindan tanishtirish, boy tariximiz, qadimiy an’ana va qadriyatlarimizni keng targ‘ib etishdir.
 
Mirzo Ulug‘bek va jahon ilm-fani
O‘zA - 10.06.2009 - Samarqand shahrida “Mirzo Ulug‘bekning jahon ilm-fani rivojiga qo‘shgan hissasi” mavzuida xalqaro ilmiy konferensiya bo‘lib o‘tdi.
Samarqand shahrida o‘tgan “Mirzo Ulug‘bekning jahon ilm-fani rivojiga qo‘shgan hissasi” mavzuidagi xalqaro ilmiy konferensiya ulug‘ allomaning ilmiy va ma’naviy merosini chuqur o‘rganishga bag‘ishlandi.
Anjuman O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning tashabbusi bilan O‘zbekiston Fanlar akademiyasi, Tashqi ishlar vazirligi, YUNESKO ishlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy komissiyasi, YUNESKOning Markaziy Osiyo tadqiqotlari xalqaro instituti, Samarqand viloyati hokimligi tomonidan tashkil etildi. Unda mamlakatimiz va Fransiya, Italiya, Rossiya, Turkiya, Yaponiya, Xitoy, Eron, Hindiston, Bangladesh, Ozarboyjon singari xorijiy davlatlarning yetakchi olimlari, yurtimizda faoliyat yuritayotgan diplomatik korpus va xalqaro tashkilotlar vakillari ishtirok etdi.
Xalqaro ilmiy konferensiyani O‘zbekiston Fanlar akademiyasi prezidenti SH.Solihov ochdi. Tadbirda o‘zbek xalqining boy davlatchilik tarixi, ulkan ilmiy va madaniy merosi xususida so‘z yuritildi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti 2009 yilni «Xalqaro astronomiya yili» deb e’lon qilgani, bu fan rivojida buyuk o‘zbek qomusiy olimi Mirzo Ulug‘bekning benazir hissasi borligi alohida ta’kidlandi.
Har bir xalqning ma’naviy qiyofasini uning tarixi, milliy salohiyati, urf-odat va an’analari belgilaydi. Bu borada yuksak ilmiy merosning o‘rni va ahamiyati beqiyosdir.
Sharq va G‘arbni o‘zaro bog‘lagan, Buyuk ipak yo‘lidagi turli sivilizatsiyalar tutashadigan muhim chorraha sanalgan qadim va betakror yurtimiz azaldan olimu ulamolari, fozilu fuzalolari, shoiru shuarolari bilan dovruq qozongan. Ona zaminimizda tug‘ilib, kamolga yetgan ulug‘ allomalar dunyoviy va diniy ilmlar taraqqiyotiga ulkan hissa qo‘shganlar.
Buyuk bobolarimiz tafakkuri va dahosi mahsuli bo‘lmish minglab asarlar, tarix, adabiyot, san’at, siyosat, axloq, falsafa, tibbiyot, matematika, kimyo, astronomiya, me’morlik, dehqonchilik va boshqa sohalarga oid noyob qo‘lyozmalar bizning bebaho ma’naviy boyligimizdir. Yurtboshimiz ta’biri bilan aytganda, bunday boy merosga ega bo‘lgan xalq dunyoda kamdan-kam topiladi.
O‘nlik sanoq sistemasini, algoritm va algebra tushunchalarini dunyoda birinchi bo‘lib ilm-fan sohasiga joriy etgan Muhammad Muso Xorazmiy, Yevropada Al-Fraganus nomi bilan mashhur bo‘lgan Ahmad Farg‘oniy, qomusiy tafakkur sohibi Abu Rayhon Beruniy, meditsina fanining otasi sanalgan Abu Ali ibn Sino, arab tili grammatikasini mukammal tarzda ishlab chiqqan Mahmud Zamahshariy, o‘zida mingdan ziyod yulduzlar harakatini jamlagan astronomik jadval yaratgan Mirzo Ulug‘bek singari dunyo ahlini hayratga solgan ulug‘ mutafakkirlarimiz bilan haqli ravishda faxrlanamiz. Bunday yuksak iftixor tuyg‘usi bizni hech kimdan kam bo‘lmagan xalq sifatida iftixor bilan yashashga, ajdodlarga munosib avlod bo‘lishga da’vat etadi.
Mirzo Ulug‘bekning umumbashariy qadriyatlarga qo‘shgan hissasi beqiyos bo‘lib, u bugungi kunda ham hayotimizda ulkan ahamiyat kasb etmoqda va O‘zbekistonning xalqaro obro‘sini oshirish yo‘lida katta xizmat qilmoqda, deb ta’kidlaydi Prezidentimiz. Buyuk ajdodimiz Ulug‘bek nomi berilgan ma’naviyat maskanlari, ko‘chalar va shaharlar juda ko‘p. Yurtimizda dunyoga ko‘z ochayotgan har o‘n chaqaloqning biriga ezgu niyat bilan Ulug‘bekning ismi berilayapti, deb aytsak, mubolag‘a bo‘lmaydi, degan edi.
1994 yilda Mirzo Ulug‘bekning 600 yillik tavalludi xalqaro miqyosda keng nishonlandi. Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan 1994 yil «Ulug‘bek yili» deb e’lon qilindi. Alloma yubileyi munosabati bilan Fransiya poytaxti Parij shahrida – YUNESKO qarorgohida bo‘lib o‘tgan xalqaro forumda ishtirok etgan mamlakatimiz olimlarining ilmiy ma’ruzalari dunyo hamjamiyati e’tiborini tortdi.
Mamlakatimizda istiqlol yillarida Ulug‘bek ilmiy merosini o‘rganish borasida keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Alloma yashagan davr, uning hayoti va faoliyati haqida yangi kitoblar, ilmiy maqolalar, badiiy asarlar yozilmoqda. Mirzo Ulug‘bekning «To‘rt ulus tarixi», «Ilmu nujum. Astralogiya» asarlari nashr etildi.
Tarixchi olim A.Ahmedovning «O‘rta asrlarning buyuk allomasi», «Ulug‘bek Muhammad Tarag‘ay», “Mirzo Ulug‘bek va uning «Tarixi arba ulus» asari haqida», U.Uvatov va F.Karimovning «Amir Temur va Ulug‘bek zamondoshlari xotirasida» kitoblari nashrdan chiqdi. Akademik B.Valixo‘jayevning «Mirzo Ulug‘bek davri madrasalari» risolasi o‘quvchilarda katta qiziqish uyg‘otdi.
“Ulug‘bekning hayoti va ilmiy faoliyati xalqimiz ma’naviyatining poydevoriga qo‘yilgan tamal toshlaridan biri bo‘lib, yurtimizda bundan necha zamonlar oldin fundamental fanlarni rivojlantirishga qanchalik katta ahamiyat berilganini ko‘rsatadi. “Ziji jadidi Ko‘ragoniy” deb nomlangan Ulug‘bek astronomik jadvali o‘rta asrlarda lotin tiliga tarjima qilinib, Yevropa olimlari orasida keng tarqalgani fikrimizning yaqqol isbotidir”, deb ta’kidlaydi davlatimiz rahbari o‘zining “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” asarida.
Buyuk alloma yaratgan Samarqand ilmiy maktabi faqat oliy o‘quv yurtigina emas, o‘sha davrning akademiyasi edi. Bu ilmiy maktabda 200 dan ortiq olim faoliyat yuritgan. Ulug‘bek Muhammad Xorazmiy, Ahmad Farg‘oniy, Abul Abbos Javhariy, Xolid Marvarrudiy, Ahmad Marvaziy, Abu Nasr Forobiy, Abu Rayhon Beruniy singari bobolarimizning ilmiy an’analarini davom ettirdi.
Sharq mamlakatlaridagi ilmiy an’analarga ko‘ra, falakiyot sohasida yaratilgan asarlar «Zij» deb atalgan va ular asosan jadvallardan iborat bo‘lgan. Ulug‘bek ilmiy merosining gultoji – uning «Zij»idir. «Ziji Ulug‘bek», «Ziji jadidi Ko‘ragoniy» nomlari bilan shuhrat qozongan bu asar falakiyot ilmining nazariy va amaliy masalalarini qamrab olgan durdona asardir.
«Zij» ikki bo‘limdan: keng muqaddima va 1018 sobita yulduzning o‘rni va holati aniqlab berilgan jadvallardan iborat. Muqaddimaning o‘zi to‘rt qismni tashkil qiladi. Birinchi qism taqvim masalalariga bag‘ishlangan. Bundan tashqari, ushbu qismda Turkiy muchal yillari haqidagi tushuncha ham mufassal bayon etilgan.
Muqaddimaning ikkinchi qismi 22 bobdan iborat. U asosan matematika va sferik astronomiya masalalariga bag‘ishlangan. Bu qismda yulduzlarning balandligi va ular o‘rtasidagi masofa, meridian chizig‘i, uzunlik va kenglikni o‘lchash yo‘llari ko‘rsatilgan. Uchinchi qismda Quyosh va Oyning harakati bayon qilingan. Quyosh va Oy tutilishining aniq vaqtlari va uni aniqlashning o‘tmishdagi va Ulug‘bek davridagi yo‘llari keng tahlil qilingan. Olim quyosh va oyning harakatini to‘g‘ri hisoblagan va bu hisob-kitob hozirgi hisob-kitobdan deyarli farq qilmaydi.
Ulug‘bek hisobi bo‘yicha yulduz yili 365 kun 6 soat 10 daqiqa 8 soniyani tashkil etadi. Bugungi kunda bir yulduz yili 365 kun 6 soat 9 daqiqa 6 soniyaga teng. Farq – 1 daqiqa 2 soniya, xolos.
“Bu haqda so‘z yuritar ekanmiz, beixtiyor 1996 yili Parijda YUNESKOning o‘sha paytdagi Bosh direktori Federiko Mayor janoblari bilan bo‘lgan bir suhbat yodimga tushadi, – deb yozadi Prezidentimiz “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” asarida. – O‘shanda janob Mayor Ulug‘bekning ilmiy merosini yuksak baholab, uning yulduzlar harakatiga oid hisob-kitoblari bugungi kunda kompyuter yordamida tekshirib ko‘rilganda atigi bir necha daqiqaga farq qilishi aniqlandi, degan gapni aytib qoldi. Shunda men unga qarab, yo‘q janob Federiko Mayor, Ulug‘bek xato qilgan bo‘lishi mumkin emas, balki kompyuterlar xato qilgan bo‘lishi mumkin, degan edim”.
Darhaqiqat, dunyo ilm-faniga ulkan hissa qo‘shgan Ulug‘bek “Zij”i o‘rta asrlardayoq Osiyo va Yevropa mamlakatlariga keng kirib borgan. Ma’lumotlarga ko‘ra, «Zij»ning yuzga yaqin forsiy va o‘n beshdan ortiq arabiy nusxasi mavjud. Yevropalik mashhur astronom olimlar uni lotin, fransuz, ingliz tillariga tarjima qilgan, sharhlar bitgan. O‘rta asrlarda yozilgan hech bir astronomik yoki matematik asar bunchalik ommaviy va keng ma’lum bo‘lmagan.
Konferensiyada so‘zga chiqqan xalqaro tashkilotlar va xorijiy mamlakatlar vakillari, olimlar Prezident Islom Karimov rahnamoligida milliy ma’naviyatimizni yuksaltirish borasida amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli ishlar, buyuk alloma merosini o‘rganishdagi yutuqlar haqida, Ulug‘bekning jahon ilm-faniga qo‘shgan hissasi xususida gapirdilar.
YUNESKOning O‘zbekistondagi vakolatxonasi rahbari Xorxe Espinal qadimiy Samarqandning insoniyat sivilizatsiyasida tutgan o‘rni va ahamiyati, Mirzo Ulug‘bekning dunyo ilm-faniga qo‘shgan ulkan hissasi haqida so‘z yuritdi. Ulug‘bek rahnamoligida bunyod etilgan rasadxona va madrasalar YUNESKOning Butunjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan. U yaratgan ilmiy maktab Xorazm Ma’mun akademiyasi an’analarining uyg‘un davomchisi sifatida ulkan ahamiyatga ega. Bugungi kunda ham Samarqand madaniyatlararo muloqot va xalqaro hamkorlikni kengaytirishga beqiyos hissa qo‘shmoqda.
Prezident Islom Karimovning barqaror taraqqiyotni ta’minlashga, jumladan, ilm-fan, madaniyat, ta’limni rivojlantirishga qaratilgan siyosati o‘zining yuksak samaralarini bermoqda. Yuksak ilmiy salohiyat, siyosiy barqarorlik, yoshlarga qaratilayotgan alohida e’tibor O‘zbekiston taraqqiyotining bosh omillaridandir. Prezident Islom Karimov rahnamoligida Samarqand shahrida YUNESKOning Markaziy Osiyo tadqiqotlari xalqaro instituti tashkil etildi. Ulug‘bek maktabi an’analarini davom ettiradigan mazkur institut xalqaro ilmiy aloqalarni yanada rivojlantirishga, eng ilg‘or fan yutuqlarini targ‘ib etishga xizmat qiladi.
Parijdagi Temuriylar jamiyati asoschisi, professor Frederika Bressan Mirzo Ulug‘bekning ilmiy va ijtimoiy faoliyatiga to‘xtaldi. Mirzo Ulug‘bek buyuk bobosi singari mamlakatda tinchlik o‘rnatdi, yurt farovonligiga alohida e’tibor qaratdi. Madrasa va masjidlar, rasadxona, ko‘prik va yo‘llar qurdirdi.
Xorijlik mehmonlar O‘zbekistonda amalga oshirilgan bunyodkorlik ishlariga yuqori baho berdi. Samarqand nafaqat ko‘hna, balki zamonaviy shahar, ilm-fan va sanoat markazi sifatida ham qadimiy an’analarini davom ettirmoqda. Mamlakatdagi osoyishtalik, xalqning farovon turmushi, odamlarning ochiq chehrasi, ertangi kunga ishonchi diqqatga sazovorligi qayd etildi.
Xalqaro anjumanda O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Beruniy nomidagi Sharqshunoslik institutining yetakchi ilmiy xodimi, professor A.Ahmedov, Astronomiya instituti direktori SH.Egamberdiyev va boshqalar Mirzo Ulug‘bekning jahon ilm-fani rivojida tutgan o‘rni, ilmiy merosini o‘rganishning yutuq va istiqbollari, Prezidentimiz Islom Karimov rahnamoligida buyuk ajdodlarimiz merosini chuqur o‘rganish va targ‘ib qilish borasida amalga oshirilayotgan ishlar haqida so‘z yuritdi.
Xalqaro konferensiyada Mirzo Ulug‘bek davrida oliy ta’lim, madrasalar va ularda o‘qitish tizimi masalasiga alohida e’tibor qaratildi.
O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti fondlari hamda Alisher Navoiy nomidagi Samarqand davlat universiteti ilmiy kutubxonasida saqlanayotgan qadimgi qo‘lyozmalarga qaraganda, Samarqand madrasalarida matematika, mexanika, astronomiya, tibbiyot, falsafa singari dunyoviy fanlar, shuningdek, diniy fanlar keng o‘qitilgan. Mirzo Ulug‘bek madrasasida G‘iyosiddin Jamshid Koshiy, Qozizoda Rumiy, Ali Qushchi singari buyuk allomalar dars bergan.
Konferensiya doirasida Ulug‘bek madrasasida O‘zbekistonda ta’lim tarixiga bag‘ishlangan ko‘rgazma tashkil qilindi. Unda ta’lim tarixi, Amir Temur va Mirzo Ulug‘bek davri, XIX-XX asrlardagi ta’lim haqidagi ekspozitsiyalar namoyish etildi. Bunda, ayniqsa, mamlakatimizda istiqlol yillarida ta’limni rivojlantirish borasida amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli ishlarga bag‘ishlangan stendlar katta qiziqish uyg‘otdi.
Anjuman o‘z ishini seksiya majlislarida davom ettirdi. Ularda Mirzo Ulug‘bekning olim va davlat arbobi sifatidagi faoliyatining barcha jihatlari, ilmiy merosini yanada chuqur o‘rganish imkoniyatlari batafsil muhokama qilindi.
Xalqaro ilmiy konferensiyaning ochilishida Samarqand viloyati hokimi O‘.Barnoyev ishtirok etdi.
 
"Ommaviy madaniyat" – madaniyatsizlikdir
O‘zA, - 26.05.2009 - Dunyodagi har bir xalqning o‘ziga xos an’analari, urf-odatlari milliy qadriyatlari bor. Muayyan zaminda kurtak ochib, necha yuz yillar davomida shakllangan va sayqal topgan ma’naviy mezonlar shu millatning, shu xalqning bebaho boyligi hisoblanadi. Hayotimizga shiddat bilan kirib kelayotgan texnika va texnologiyalar, globallashuv jarayonlarida bunday boylikning mohiyatini yanada chuqurroq anglash dolzarb ahamiyat kasb etadi. Bugun keskin tus olayotgan “ommaviy madaniyat” ham ma’naviy tahdidlardan biridir.
Zamonaviylik, tezkor taraqqiyot bilan hamqadam bo‘lish yoshlarimizning hayot tarziga aylanib bormoqda. Albatta, bu quvonarli hol. Chunki bir necha tilda bemalol so‘zlasha olish, internet olamiga kirib dunyo yangiliklaridan boxabar bo‘lish imkoniyatining mavjudligi ularning bilimi, dunyoqarashi kengayayotganidan darak beradi. Biroq globallashuv jarayonlarida turli g‘oyalar kurashi, axborot xurujlari, mafkuraviy tazyiqlar tobora avj olayotgani sir emas. Bugun arzimasdek tuyulgan kichik xabar ham odamlarning, ayniqsa yoshlarning hayotini o‘zgartirishga qodir kuch bo‘lishi mumkin.
Ayni paytda dunyoda demokratiya va erkinlik, oshkoralikning “yagona standart”ini zo‘r berib targ‘ib qilayotgan buzg‘unchi kuchlar insonlar ongiga ta’sir ko‘rsatishning turli yo‘llaridan foydalanishga harakat qilmoqda. “Ommaviy madaniyat” ana shu yo‘lda juda muhim vazifani – inson ma’naviyatini yo‘qotish orqali uni bo‘ysundirishga xizmat qiladi. Ularning fikricha, har bir millat, mamlakatning milliy madaniyati, ma’naviyati va qadriyatlari “eskilik sarqiti” bo‘lib, ular “ko‘z-ko‘z” qilayotgan “madaniyat” esa inson huquqlarini cheklamaydigan, har kim erkinligidan bemalol foydalanishga asoslangan emish.
Shu o‘rinda bobokalonimiz Alisher Navoiyning quyidagi satrlari yodga tushadi:
Oldig‘a qo‘yganni yemak – hayvon ishi,
Og‘ziga kelganni demak – nodon ishi.
Bu so‘zlarni chuqur tahlil qilsak, har bir narsaga erkinlik beradigan “ommaviy madaniyat” niqobining tagidagi asl maqsad yaqqol ko‘rinadi.
Aslida “ommaviy madaniyat” soyasida kirib kelayotgan axloqsizlik, behayolik, zo‘ravonlik va buzuqlik kabi illatlar dunyodagi hech bir xalqning milliy madaniyatiga ham, umumbashariy qadriyatlarga ham to‘g‘ri kelmaydi. Xususan, bizning zaminimizda tug‘ilib o‘sgan, jahon madaniyati va sivilizatsiyasiga ulkan hissa qo‘shgan Imom Buxoriy, Burhoniddin Marg‘inoniy, Ahmad Farg‘oniy, Abu Rayhon Beruniy, Mirzo Ulug‘bek va boshqa ko‘plab buyuk ajdodlarimiz qoldirgan meros bugun ham dolzarbligini yo‘qotgani yo‘q. Xalqimizning go‘zal ma’naviy qadriyatlarga yo‘g‘rilgan or-nomus, uyat va andisha, sharmu hayo kabi tushunchalari hayotimizga singib ketgan. Ayniqsa, ota-onaga hurmat, ayolga ehtirom, mardlik va jasurlik singari tuyg‘ularimiz butun dunyo xalqlarini rom etib keladi.
Mamlakatimiz aholisining katta qismini yoshlar tashkil etadi. Shu bois “ommaviy madaniyat” tahdidiga qarshi tura olish tobora dolzarb ahamiyat kasb etayotir. Prezidentimiz Islom Karimov “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” asarida bu masalaga to‘xtalib, axloqsizlikni madaniyat deb bilish va aksincha, asl ma’naviy qadriyatlarni mensimasdan, eskilik sarqiti deb qarash bilan bog‘liq holatlar bugungi taraqqiyotga, inson hayoti, oila muqaddasligi va yoshlar tarbiyasiga katta xavf solmoqda, deya alohida ta’kidlaydi.
Bugun turli yo‘llar bilan, har xil “ezgu” niqoblar ostida “ommaviy madaniyat” mamlakatimizga ham tahdid solayotgani sir emas. Ayniqsa, jangari filmlar, yoshlarni soatlab o‘tirishga “majbur” qilayotgan kompyuter o‘yinlari beto‘xtov yovuzlikni targ‘ib etsa, bolasining otasi kimligini bilmasdan boshi qotib DNK tekshiruvini o‘tkazmoqchi bo‘lgan xonimlar haqidagi seriallar, internet olamida ayol va erkaklarga lazzatlanish haqida berilayotgan “eng yaxshi maslahatlar” fahsh hamda buzuqlik ko‘chasi sari chorlaydi.
Buning ustiga estrada san’atiga kirib kelayotgan ayrim yo‘nalishlar va qo‘shiqlar, kliplar, yaratilayotgan kinofilmlar, reklama roliklarida targ‘ib etilayotgan turlicha kiyinish va so‘zlashuv “madaniyati”, umuman hayot tarzimizga to‘g‘ri kelmaydigan holatlarga yo‘l qo‘yilayotgani achinarlidir.
“Ommaviy madaniyat”ning eng xavfli tomoni – u to‘satdan kirib kelmaydi. Avvalo, juda kichik detallar, arzimas veqealar orqali odamlarni o‘ziga o‘rgatadi, ko‘niktiradi. Ana shunda 3-4 yoshdagi farzandimiz repper bo‘lib kuylasa ham, o‘g‘limiz qulog‘iga zirak taqib, qizimiz yirtiq shimni kiyganida ham “zamona zayli” deya beparvo bo‘lamiz. Qolaversa, farzandimizning zamonaviyligidan quvonamiz.
Mintaqamizdagi davlatlardan birida qandaydir nodavlat tashkilotining granti, “beg‘araz” ko‘magi asosida maktab o‘quvchilari uchun ko‘p ming nusxada darslik chop etildi. Bir qarashda bu xayrli tadbir ezgulikni, yoshlarning bilim olishini ko‘zlab amalga oshirilgandek. Lekin darslikning ichiga kiritilgan ayrim sahifalar, turli xulosayu tavsiyalar, erkinlik va demokratiya to‘g‘risidagi yondashuvlar murg‘ak yoshlar ongiga buzg‘unchi g‘oyalarni pinhona kiritishga qaratilgani kitob tarqalib bo‘lgandan keyingina aniqlandi.
“Ommaviy madaniyat”ni targ‘ib qilayotgan g‘arazli kuchlarga aslida hech qanday madaniyat va inson ma’naviyati, axloqiy qoidayu qadriyatlarning aslo keragi yo‘q. Ularning strategik reja va siyosiy maqsadlariga erishish, ayrim mamlakatlarning yer osti, yer usti boyliklariga ega bo‘lish, o‘z izmiga solish uchun bu bir vosita, xolos. Bir so‘z bilan aytganda hamma narsaga erkinlik nuqtai nazaridan qaraydigan “ommaviy madaniyat”ning asosiy maqsadi – odamning irodasini susaytirish, o‘zining hayotiga, atrofidagi odamlarga qarshi qo‘yish va oxir-oqibatda erkinligidan judo qilishdir.
Prezidentimiz Islom Karimov shu yil 9 may – Xotira va qadrlash kunida jurnalistlar bilan suhbatda qo‘shni Afg‘onistondagi vaziyat haqida fikr bildirar ekan, Afg‘oniston xalqini, uning tarixini, madaniyatini, diniy-milliy qadriyatlarini toptash emas, aksincha, hurmat qilish yo‘li bilangina turli millat va elatlarni bir-biriga yaqinlashtirish, u yerda tinchlik va barqarorlik o‘rnatish mumkinligini alohida ta’kidladi. Ushbu fikrning o‘ziyoq xalqning ma’naviyatini mensimaslik, “ommaviy madaniyat”ni keng yoyish qanchalik ayanchli oqibatlarni keltirib chiqarishi mumkinligini isbotlaydi.
Mamlakatimizda istiqlolning dastlabki yillaridanoq umumbashariy va demokratik qadriyatlarni chuqur o‘zlashtirgan holda barpo etilayotgan huquqiy va demokratik jamiyat qurish yo‘li bugun o‘zini to‘la oqlamoqda. Inson huquq va erkinliklari, fikrlar rang-barangligi, har bir halqning an’ana va qadriyatlariga ehtirom ko‘rsatish jamiyatimizning eng muhim tamoyillari etib belgilangan. Bunga munosib bo‘lish har birimizning fuqarolik burchimizdir. Buyuk ajdodlarimiz qoldirgan boy madaniy va ma’naviy merosni, mardlik va jasoratni allaqanday “ommaviy madaniyat”ga almashtirishga esa hech kimning haqqi yo‘q.
 
Alloma merosiga bag‘ishlandi
O‘zA, 24.03.2009 Samarqand shahridagi Registon majmuasida “Mirzo Ulug‘bekning ilmiy va shaharsozlik merosi” mavzuida ko‘rgazma tashkil etildi.
Registon majmuasini ta’mirlash va undan foydalanish direksiyasi tomonidan tashkil etilgan mazkur ko‘rgazmadan ulug‘ alloma, davlat arbobi va buyuk munajjimning ilmiy faoliyati, u tomonidan bunyod etilgan me’moriy obidalar bilan bog‘liq asar va qaydlar, yulduzlar xaritalari, turli fotosuratlar o‘rin olgan.
Bu yerga kelgan kishi dastlab Mirzo Ulug‘bekning o‘zbek, rus, ingliz tillaridagi hayot solnomasi bilan tanishadi, – deydi majmua direktori Qurbon Hasanov. – Unda buyuk ajdodimiz hayotiga oid sanalar turli suratlar vositasida ifoda etilgan. Ko‘rgazmadan “Ziji jadidi Ko‘ragoniy” asariga bitilgan uch tildagi sharh ham o‘rin olgan. Mazkur asar, undagi yulduzlar xaritasi, Abdul Ali Birjandiyning “Sharhi Ziji Ko‘ragoniy”, Abu Mulla Farid Dehlaviyning “Ziji Shohjahoniy”, Mutribiy Samarqandiyning “Tazkirat-ush shuaro” asarlarining qimmatli nusxalari ham namoyish etilmoqda.
Bunday ko‘rgazmalar yoshlarning buyuk allomalarimiz hayoti va faoliyati bilan yaqindan tanishishlari, ularning dunyo tamadduniga qo‘shgan hissasi haqida ko‘proq tushunchaga ega bo‘lishlari uchun keng imkoniyat yaratadi.
 
 

Türkmenistan Haberleri


Türkmenistan Haberleri
Türkmenistanda «Görogly ýordumy we Gündogar edebiýaty» atly halkara ylmy maslahat öz işine başlady
Türkmen Döwlet Habarlar Gullugy- 23.09.2009- Türkmenistanda «Görogly ýordumy we Gündogar edebiýaty» atly halkara ylmy maslahat öz işine başlady
Türkmenistan ýene-de wekilçilikli halkara forumyň geçirilýän ýerine öwrüldi. Şu gün Daşoguz welaýatynyň merkezinde «Görogly» şadessanyna bagyşlanan halkara ylmy maslahat öz işine başlaýar.
«Görogly ýordumy we Gündogar edebiýaty» atly halkara ylmy maslahat hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen hem-de howandarlygynda geçirilýär. Onuň guramaçylyk işlerini Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Milli golýazmalar instituty we Daşoguz welaýatynyň häkimligi amala aşyrýarlar.
Ylmy forumyň baş maksady «Görogly» şadessanyny çuňňur öwrenmek, giňden tanyşdyrmak we umumadamzat medeniýetiniň genji-hazynasynda eýeleýän ornuny kesgitlemek bolup durýar.
Maslahatyň temasy ýurdumyzyň alymlarynda, şeýle hem olaryň daşary ýurtly kärdeşlerinde uly gyzyklanma döretdi. Oňa gatnaşmak üçin Türkmenistana dünýäniň 20-den gowrak ýurdundan alymlar geldiler. Olaryň ylmy gyzyklanmalarynyň merkezinde türkologiýany hem-de edebiýatyň, taryhyň we filosofiýanyň teoriýalaryny, Gündogaryň halklarynyň ylmy gatnaşyklaryny öwrenmek meseleleri durýar. Alymlaryň arasynda Azerbaýjandan, Ermenistandan, Owganystandan, Belarusdan, Bolgariýadan, Gruziýadan, Iordaniýadan, Eýrandan, Ispaniýadan, Gazagystandan, Gyrgyzystandan, Moldowadan, Päkistandan, Russiýadan, Saud Arabystanyndan, Siriýadan, Täjigistandan, Türkiýeden, Özbegistandan, Ukrainadan, Günorta Koreýadan, Ýaponiýadan dilçiler we edebiýaty öwrenijiler, taryhçylar, medeniýeti öwrenijiler we filosoflar, ýokary okuw mekdepleriň mugallymlary bar.
Üç günüň dowamynda forumda türkmen folklorynyň ýadygärligini, onuň Gündogaryň edebiýatynyň ösmegine täsirini we eýeleýän ornuny öwrenmegiň möhüm meselelerine bagyşlanan çykyşlaryň ýüzden gowragy diňleniler we ara alnyp maslahatlaşylar.
Maslahata gatnaşyjylar Daşoguz welaýatynyň çäginde ýerleşen taryhy-medeni ýadygärliklere—Yzmykşire we Ysmamyt ata, Mahmyt Zamahşarynyň mawzoleýine we dünýä musulmanlarynyň zyýarat edýän keramatly ýerlerine baryp görerler. Alymlar şeýle hem Türkmenistanyň muzeýleriniň täsin ekspozisiýalary we ýadygärlik ýerleri bilen tanşarlar.
 
Türkmenistanda «Özgeriş ülkesi — türkmen ýaýlasy» atly halkara festiwal başlanýar
1-nji aprelde Türkmenistanda Dünýä türkmenleriniň «Özgeriş ülkesi—türkmen ýaýlasy» atly halkara festiwaly başlanýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça we howandarlyk etmeginde ikinji gezek guralan bu uly foruma gatnaşmak üçin gadymy türkmen topragynda dünýäniň dürli ýurtlaryndaky watandaşlarymyz ýygnandylar.
Halkara festiwalynyň esasy maksady umumadamzat siwilizasiýasynyň aýrylmaz bölegi hökmünde türkmenleriň milli medeni mirasyny aýawly saklamakdan we wagyz etmekden, daşary ýurtlardaky watandaşlarymyz bilen döredijilik we ruhy gatnaşyklary giňeltmekden, olary beýik Galkynyş eýýamynda Türkmenistanyň gazananlary bilen tanyşdyrmakdan ybarat bolup durýar. Şeýle hem bu forum ýaş nesliň watançylyk, milli däp-dessurlara we adatlara hormat goýmak ruhunda terbiýelenilmegine, häzirki wagtda ykbalyň emri bilen dünýäniň dürli künjeklerinde ýaşaýan türkmenleriň medeniýetiniň we dessurlarynyň öwrenilmegine, sagdyn durmuş ýörelgeleriniň, ynsanperwerlik we parahatçylyk ideýalarynyň wagyz edilmegine ýardam bermelidir. Halkara festiwaly Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşigi, Türkmenistanyň Medeniýet we teleradioýaýlymlar ministrligi we Ahal welaýatynyň häkimligi tarapyndan geçirilýär.
«Özgeriş ülkesi—türkmen ýaýlasy» atly festiwal ikinji gezek geçirilýär, munuň özi onuň möhüm ähmiýete eýe bolup durýandygyny görkezýär. Geçen baharda bolşy ýaly, bu özboluşly foruma daşary ýurtlarda ýaşaýan watandaşlarymyzyň maşgalalary hem-de ýurdumyzyň bäş welaýatynyň ählisiniň ýaşaýjylary gatnaşýarlar. Şu ýylda forum öz geografiýasyny we gatnaşyjylaryň düzümini has giňeltdi.
Aşgabada Russiýa Federasiýasyndan, Türkiýeden, Eýrandan, Owganystandan, Täjigistandan, Özbegistandan türkmen diasporalarynyň, şeýle hem ýurdumyzyň ähli bäş welaýatynyň wekilleri geldiler. Olaryň arasynda birnäçe nesilleriň wekilleri bar. Olar ata-babalarymyzdan miras galan däp-dessurlara we adatlara eýerip, bulary aýawly saklaýarlar. Ruhy taýdan jebislik, agzybirlik, dostluk, doganlyk ýaly hut maşgala mahsus gymmatlyklar Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky watandaşlarymyz babatda ýöredýän syýasatynyň many-mazmunyny düzýär. Şu uly forumyň guralmagy milletiň Lideriniň watandaşlarymyz bilen köptaraplaýyn gatnaşyklaryň ösdürilmegine aýratyn üns berýändigini aýdyň görkezýän subutnama bolup durýar. Häzirki wagtda döwlet Baştutanynyň milli galkynyşa esaslanýan syýasaty ýöretmegi netijesinde, etniki türkmenleriň müňlerçesi üçin taryhy Watany bilen ysnyşykly gatnaşyk saklamaga, täze taryhy eýýamda ata-babalarymyzyň ýurdunda bolup geçýän uly özgertmelere dahyllydygyny duýmaga mümkinçilik döredilýär.
Halkara forumyny geçirmek üçin Ahal welaýatynyň gözel tebigatly künjekleriniň biri saýlanyp alyndy. Ak bugdaý etrabynyň çägindäki bu ajaýyp düzlükde giň ak öýli improwizirlenen türkmen obasy ýerleşdi, ol dört günüň dowamynda hakyky medeni merkeze öwrüler we bu ýerde esasy wakalar bolup geçer.
Türkmenistanlylar we ýurdumyzyň myhmanlary üçin türkmenleriň asyrlaryň jümmüşinden biziň günlerimize gelip ýeten özboluşly däp-dessurlary we adatlary, milli baýramçylyk ýörelgeleri bilen tanyşmaga örän amatly mümkinçilik dörediler. Tomaşaçylar Türkmenistanyň welaýatlarynyň wekilleriniň folklor bilen bagly ýörelgelerini beýan edýän ajaýyp sazly spektakllara syn ederler. Bu ýerde halyçylaryň, tikinçileriň, ussat zergärleriň we senetçileriň sungatyna degişli işler görkeziler. Ýygnananlar festiwala gatnaşyjylar tarapyndan taýýarlanan milli tagamlary dadyp görerler.
Ýygnananlar türkmen batyrlarynyň we çapyksuwarlaryň gyzykly ýaryşlaryna, dürli milli oýunlara we şadyýan bäsleşiklere tomaşa edip bilerler. Döredijilik forumynyň her bir güni gyzykly çärelere we duşuşyklara baý bolup, ýurdumyzyň medeni durmuşyna täze öwüşginleri çaýar we ýatdan çykmajak täsir galdyrar.
Daşary ýurtlaryň we ýurdumyzyň habar beriş serişdeleri bu festiwal babatda uly gyzyklanma bildirýärler. Žurnalistleriň reportažlary forumyň tomaşaçylarynyň auditoriýasyny has-da giňelder.
 
Seljuklar eýýamy siwilizasiýanyň taryhy-medeni ösüşinde
AŞGABAT (TDH) 12.03.2009 -Düýn türkmen paýtagtynda «Seljuklar döwrüniň edebiýaty we medeniýeti» atly halkara ylmy maslahaty açyldy. Ylmy forum Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň howandarlygynda geçirilýär. Onuň guramaçylygyny Türkmenistanyň Milli medeniýet «Miras» merkezi bilen Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Ylym we tehnika baradaky Ýokary geňeş amala aşyrýarlar.
Dünýä medeniýetini ösdürmekde seljuklar eýýamynyň ornuny we ähmiýetini açyp görkezmäge gönükdirilen forum dünýäniň ýurtlarynyň ýigrimi dokuzysyndan ylmyň görnükli wekillerini bir ýere ýygnady. Şolaryň arasynda taryhçylar we medeniýeti öwrenijiler, edebiýatçylar we dilçiler, etnograflar, sungaty öwrenijiler we arhitektorlar, dünýäniň esasy okuw merkezleriniň mugallymlary bar.
Halkara ylmy maslahatyna gatnaşyjylar ir säherde Türkmenistanyň Garaşsyzlyk binasyna gül desselerini goýdular. Forumyň dabaraly açylyşy Milli medeniýet merkeziniň mejlisler zalynda geçirildi, şol ýerde hökümetiň agzalary, jemgyýetçilik guramalarynyň, diplomatik wekilhanalaryň, habar beriş serişdeleriniň wekilleri, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary, talyp ýaşlar hem ýygnandylar.
Türkmenistanyň Döwlet Senasynyň belent owazy halkara forumynyň dabaraly bölüminiň açylandygyny yglan etdi. Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň Gutlagy okalýar, şonda milletiň Lideri seljuklar eýýamynyň ylmy-edebi mirasyny, adamzadyň ruhy-medeni ösüşine onuň täsirini öwrenmäge bu forum saldamly goşant bolar diýip çuňňur ynam bildirdi. Häzirki günde biz diňe öz halkymyzyň milli mirasyny öwrenmek bilen çäklenmän, eýsem edebiýaty we sungaty gaýtadan dikeltmek bilen, geljegiň binýadynyň düýbüni tutýarys diýlip, Gutlag hatynda aýdylýar. Taryhy-medeni genji-hazynalara, beýik alymlaryň, şahyrana sözüň ussatlarynyň bahasyna ýetip bolmajak mirasyna ylmy taýdan çemeleşmek, dünýäde bahasyna ýetip bolmajak milli mirasymyzy mundan beýläk-de wagyz etmek boýunça düýpli işler geljekde hem amala aşyrylar.
Türkiýeden, Hindistandan, Ukrainadan, Eýrandan, Albaniýadan, Özbegistandan, Al?irden, Russiýadan gelen alymlaryň maslahatda eden çykyşlarynda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýöredýän giň halkara ylmy hyzmatdaşlygyna gönükdirilen syýasatynyň, ýurtda milletiň Lideriniň başlangyjy boýunça amala aşyrylýan çuňňur özgertmeleriň uly ornuny we ähmiýetini, olaryň halkara ylmy gatnaşyklaryny giňeltmäge, dünýäniň ruhy genji-hazynalarynyň aýrylmaz bölegi bolup durýan türkmen halkynyň milli mirasyny çuňňur öwrenmäge we wagyz etmäge ýardam edýändigini biragyzdan bellediler.
Özüniň gülläp ösen döwürlerinde Seljuklar imperiýasy Hyratdan (Owganystan) Amyderýanyň jülgesine (Buhara), Yspyhandan (Eýran) Anadola (Türkiýe) çenli aralyklary öz içine alypdy diýip, alymlar bellediler. Munuň özi diňe syýasy we harby ulgamlarda däl, eýsem Gündogaryň halklarynyň ruhy galkynyşynda hem türkmenleriň täsiriniň ýokarlanmagy bilen häsiýetlendirilýän eýýam bolupdy. Seljuk soltanlary tarapyndan amala aşyrylýan progressiw özgertmeler medeniýetiň, edebiýatyň, ylmyň, filosofiýanyň, ylahyýetiň, amaly-haşam sungatyň gülläp ösüşine täsirini ýetirdi. Şol döwrüň Orta asyrlarynda türkmen alymlarynyň dünýä ylmyna goşan goşandy jedelsizdir, munuň üçin Muhammet al-Horezminiň, al-Farabiniň, al-Biruniniň, Zaýnuddin Jurjaniniň, as-Samanynyň we beýlekileriň atlaryny agzamak ýeterlikdir diýip, çykyş edenler aýtdylar.
Geçmişi, hususan-da, Beýik Seljuklar imperiýasynyň gazanan üstünliklerini öwrenmek bize häzirki zamana düşünmäge we geljegi döretmäge mümkinçilik berýär diýip, hususan-da, Bombeý uniwersitetiniň professory Padmo Loçan Daş belledi. Ylmy-barlagçylara entek seljuklaryň taryhynda kemter gaýdylan, ýetmezçilik edýän köp zatlaryň üstüni doldurmak garaşýar, munuň özi häzirki maslahatyň wezipesidir, onuň çykarjak netijeleri şol ajaýyp eýýamy öwrenmekde köp meseleleri düşündirmek üçin düýpli ylmy binýat bolmalydyr diýip, ol nygtady. Seljuklar eýýamynyň beýik mirasyny gorap saklamagyň we öwrenmegiň aýratyn ähmiýetlidigini belläp, maslahata gatnaşyjylar ol diňe türkmen halkyna däl, eýsem ähli adamzadyň bahasyna ýetip bolmajak mirasy bolup durýar diýen pikire biragyzdan eýerdiler.
Umumy mejlisiň tamamlanmagyndan soň, foruma gatnaşyjylar we myhmanlar giň foýede ýaýbaňlandyrylan we türkmen halkynyň gadymy däpleri hem täsin özboluşly sungaty, beýik Galkynyş eýýamynda ylmyň we bilimiň ösüşi barada aýdyň gürrüň berýän serginiň eksponatlaryna uly gyzyklanma bildirip, olar bilen tanyşdylar.
Günüň ikinji ýarymynda maslahatyň işi ylmy bölümçeleriň bäşisinde dowam etdirildi, olarda dünýä siwilizasiýasyny ösdürmekde seljuklar eýýamynyň taryhy-medeni mirasynyň ornuna bagyşlanan gyzykly çykyşlaryň birnäçesi diňlenildi we ara alnyp maslahatlaşyldy, şol döwrüň edebiýatynyň, sungatynyň we binagärliginiň ýadygärliklerini öwrenmegiň derwaýys meselelerine seredildi. Şol eýýamyň meşhur wekilleriniň häzirki wagtda dünýäniň dürli ýurtlarynda saklanylýan golýazma çeşmelerini öwrenmegiň meseleleri hem ara alnyp maslahatlaşmalaryň üns merkezinde boldy. Alymlar halkara ylmy hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça anyk tekliplerini beýan etdiler.
Şu gün halkara forumy öz işini dowam etdirer.
 
Türkmenistanyň diplomatik işgärleriniň gününi döretmek hakyndaky Perman
Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatynyň uzak möhlete niýetlenen baş ugrunyň işlenip düzülmegi we durmuşa geçirilmegi babatdaky täze ýörelgelere esaslanyp, döwlet syýasatynyň iş ýüzünde amala aşyrylmagynda ýurdumyzyň diplomatik korpusynyň eýeleýän ornuny göz öňünde tutup, şeýle hem Türkmenistanyň diplomatik gullugyny has-da pugtalandyrmak we ösdürmek maksady bilen, karar edýärin:
Türkmenistanyň diplomatik işgärleriniň gününi döretmeli we ony her ýylyň 18-nji fewralynda bellemeli.

Kırgızistan HABERLERİ


Kırgızistan HABERLERİ
Kazakhstan "Kemin-Almatı" Interstate 500 kV yapımı için projeye katılmak için hazır olduğunu ifade
Bişkek, 24 Şubat / Kabar /. Kırgız Başbakanı Omurbek Babanov 21 Şubat 2012, çalışma ziyareti ile Kazakistan Cumhuriyeti geldi, Kırgız Cumhuriyeti Hükümeti Bilgi Politikası Bölümü bildirdi. Astana havaalanında başbakanı Başbakanı Kerim Masimov görüştü. Iki kardeş ülke başbakanları işbirliği konuları genişletilmiş formatta Kırgız-Kazak müzakereleri yapıldı tartışıldığı hangi dar bir daire içinde Toplantıdan sonra. Kerim Mesimov, Ömürbek Babanov Başbakan başkanlığındaki Kırgız heyeti karşıladı tartışılan tüm konularda anlaşmaya vardıklarını edilecek ziyaret müzakerelerinde yeni bir yükseklik ve kalite ikili ilişkilerin düzeyini yükseltmek olacaktır emin olduğunu ifade etti. Başbakan Omurbek Babanov, yeni Bakanlar Kurulu Kazak parlamentoda güven gösteri olduğunu belirterek, Kazakistan Hükümeti'nin başkanı olarak Reauthorization ile Kerim Mesimov kutladı. "Biz her zaman Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev kişisel desteğini hissetmek, Kazak halkı ve kardeşçe büyük ilgi kardeşçe ilişkilerin gelişmesinde Başbakanı Karim Masimov," - Omurbek Babanov söyledi. Başbakan Kazakistan Kırgızistan, destek hem ekonomik hem de siyasi alanda sağlanır gaz arzının sayısında yanı sıra, elektrik ihracatı şeklinde önemli bir destek aldığı vurguladı. Buna karşılık, Kerim Mesimov Kazakistan Kırgızistan Hükümeti heyetinin yeni kompozisyonu tanıttı ve Bakanlar Kurulu üyeleri, kardeş halkların yararına iki hükümet arasında karşılıklı yararlı işbirliği geliştirmek için her şeyi yapacağız güveni dile getirdi. Dahası, tarafların geçerli gündem maddelerini görüşmek üzere ilerledi. Omurbek Babanov, bu yıl Nisan ayında Hükümetlerarası Konseyi'nin bir sonraki toplantısını ve ikili işbirliği topikal konuların tartışılması için göndermek önerdi. Kırgız-Kazak görüşmelerde Nisan 2012'de Astana'da Hükümetlerarası Konseyi'nin sonraki toplantısı konularını içeren konularda bir dizi, tartışıldı; Mart 2012'de düzenlenen partiler tartışmak ve Kırgız-Kazak devlet sınırında beş kontrol noktası devam işleyişiyle ilgili konularda karşılıklı kabul edilebilir bir çözüm gelmelidir altında Kırgız-Kazak Hükümetlerarası Konseyi ile sınır ötesi işbirliği, yeni oluşturulan Alt Komisyonun ilk toplantısı. Omurbek Babanov Kambar-Ata-1, yapımı Rusya ile üçüncü ortağı yapmak yanı sıra kömür mevduat Kara-Keche ısı yoğuşmalı santralinin inşası katılmak için Kazakistan'ı önerdi. Kazak tarafı güç hattına bağlı olan Interstate 500 kV "Kemin-Almatı" yapımı için projeye katılmak için hazır olduğunu ifade "Kemin Datça." Buna ek olarak, Kazakistan Astana'da 16 Haziran 2009 tarihinde imzalanan iki devletin vatandaşları tarafından serbest mesleğin icrası Anlaşması için gerekli iç prosedürleri hızlandırır. Taraflar Kazakistan Cumhuriyeti topraklarında Kırgız Cumhuriyeti vatandaşlarının ikamet hakkının kaldırılması sorusu 90 güne kadar kayıt olmadan PAB sonraki toplantıda dikkate alınması gereken bir anlayış geldi. Aynı zamanda kendi payına Kazakistan Kırgızistan-Kazak yatırım fonu piyasaya aktive olduğu kabul edilmiştir. Taraf Orta Asya'nın Birleştirilmiş Enerji Sistemi'nin işleyişi önemi üzerinde anlaştılar. Kazakistan Hükümeti Kazakistan pazarına ürün tedariki, Kırgız Cumhuriyeti süt endüstrisinin listesini genişletmek için kabul etti. Buna ek olarak, Kazak tarafı Kırgızistan'da tarım için gübre temininde yardımcı olacaktır. Omurbek Babanov bugün çok açıktır Kırgız ekonomisi, yatırım için iyi bir ortam olduğunu söyledi. Kırgız hükümeti garantiler yatırımcıların Elektrik güvenliği koruma düzeyini sağlayacak, Babanov söyledi ve Kazak iş yapıları bu bilgileri iletmek için isteği ile Karim Masimov döndü. Kırgızistan Başbakanı mobil operatörün yeni devletin tehlikede uygulanmasına katılmak üzere Kazak yatırımcıları davet etti "Kyrgyzmobaylkompani." Taraf karşılıklı ekonomik ilişkileri güçlendirmeye hizmet edecektir ortak yatırım projeleri, bir dizi uygulama konusundaki ilgilerini dile getirdiler. Toplantının sonunda Omurbek Babanov kez daha sıcak bir karşılama için teşekkür etti. Başbakan Ömürbek Babanov ve Kırgız heyeti sonrasında görüşmelerin ardından Başbakan Karim Masimov adına bir resepsiyon düzenledi. O 22 Şubat 2012 Başbakan Omurbek Babanov Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in ile görüşecek planlanmaktadır.
 
Rus Bilardo Kırgızistan'da Mart ayında 2012 Dünya Şampiyonası
Bişkek, 20 Şubat / Kabar /.  Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev Kırgızistan Bilardo Alexander Nikiforov Uluslararası Komitesi Genel Müdürü almıştır. Cumhurbaşkanlığı basın servisine göre, toplantıda ayrıca Kırgızistan bilardo spor Federasyonu Başkanı Vekili katıldı, iki kez dünya şampiyonu Kanibek Sagynbaev, Kazakistan Ensar Karaneev bilardo spor Federasyonu Başkanı. Toplantıda Mart ayının sonunda bu yıl Rus bilardo Dünya Şampiyonası'nda Kırgızistan'ın inisiyatifi ele alındı. Devlet Başkanı, onun onayını ifade ve ihtiyaç ülkemizde dünya ölçeğinde olay tutmak öğrenmek olduğunu söyledi. A.Nikiforov bu rekabet bu düzeyde başarısı için elzem olduğunu belirterek, verdiği destekten dolayı Başkan teşekkür etti. Çıtayı yüksek düşürmeyin genç sporcular - Ülkemizde bilardo sporunun gelişimine hakkında konuşan Kanibek Sagynbaev spor iyi sonuçlar elde etti ve layık bir yedek var emin olabilirsiniz. Ve ülkemizde Dünya Kupası Kırgızistan bilardo spor gelişimini ilerletmek için ek bir ivme verecektir.
 
Hangzhou Çin kentinde ŞİÖ'nün sınır hizmetlerinin başkanları işbirliğini görüşmek
Bişkek, 22 Aralık / Kabar /.  Zhejiang Eyaleti, Doğu Çin / 21 Aralık sınır hizmetlerinin başkanlarının ilk toplantısı Hangzhou / idari merkezi Çin şehirde, Şanghay İşbirliği Örgütü / ŞİÖ / 'Üye Devletlerin yetkili makamları. Bu Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya, Tacikistan, Özbekistan ve SCO Bölgesel antiterör Yapısı İcra Komitesi temsilcileri katıldı. Toplantıya katılanlar yön, ön ve ŞİÖ çerçevesinde sınır makamları arasındaki işbirliğinin içeriği ile ilgili konuları ele aldı. Olayın sonucu toplantısında bir protokol imzalanması olduğu gibi, ajansı "Xinhua" dedi. Toplantıda konuşan Çin heyeti başkanı, Çin Guo Tienan Kamu Güvenlik Bakanlığı Sınır Teşkilatı başkanı, son yıllarda, Kazakistan, Çin, Kırgızistan, Rusya, Tacikistan, Özbekistan sınır muhafızları, ŞİÖ bilgi alışverişi alanlarında verimli bir işbirliği yürüttüğünü kaydetti sağlamak bölgede barış, güvenlik ve istikrarı korumak için ortak çaba, sınır bölgelerinde terör, aşırıcılık, bölücülük, yasadışı göçmenler, uyuşturucu ve silah kaçakçılığına karşı mücadele sipariş. ŞİÖ üyesi ülkelerin sınır hizmetleri arasında bir işbirliği mekanizması çağrısında toplantı, sinyalizasyon amaçlanan ve işbirliğini geliştirmek ve aralarındaki pratik işbirliğini güçlendirmek için temasların yollarını belirlemek. Hatırlayın Sınır Askerleri SCN'ler KR Tümgeneral Zakir Tilenov komutanı önderliğindeki Kırgızistan heyeti.
 
Pekin Kırgızistan Savunma Bakanlığı heyeti SCO savunma ve güvenlik için uluslararası forumda katılır
Bişkek, 19 Aralık / Kabar /.  Kırgızistan Savunma Bakanlığı heyeti Pekin (Çin) düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü, savunma ve güvenlik ile ilgili departmanlar için uluslararası forumda katılır. Ajansı "Kabar" Savunma Bakanlığı basın servisi olarak forum 16 23 Aralık döneminde gerçekleşir. Kırgız heyeti Savunma Bakanı, Albay Murad rezerv Beishenov, askeri birlik №01849 Silahlı Kuvvetleri Askeri Enstitüsü, Albay İskender Ikramov Mirbek Imayev Albay ve Baş Komutanı Danışmanı tarafından temsil edilmiştir. "Bu 2010-2011 SCO ülkelerin savunma bakanlıklarının işbirliği Programı çerçevesinde düzenlenen resmi bir olaydır. Forumun temel amacı - askeri alanda karşılıklı güveni güçlendirmek için. Pekin, uluslararası ve bölgesel güvenliğin sağlanmasında işbirliği konularını ele alınacaktır, terörle mücadele, askeri alanda reform yanı sıra SCO üye devletlerin "savunma ve güvenlik gelişimi için umutları - Basın Servisi.
 
Malezya Büyükelçiliği Kırgız ve Ticaret Kazakistan-Malezya Odası bir mutabakat imzaladı
Bişkek, 16 Aralık / Kabar /. Kuala Lumpur, Ticaret Malezya Kırgız Cumhuriyeti Büyükelçiliği ve Kazakistan-Malezya Odası (KSCP) arasındaki bilgi alışverişi Mutabakat Zaptı imzalanması töreninde. Ajansı "Kabar", Dışişleri Bakanlığı basın servisi olarak, Kırgız tarafında belge KSCP gelen, Malezya A.Beshimovym Kırgızistan Büyükelçisi tarafından imzalandı - Organizasyon T.Nukenovym Genel Müdür. Bu Mutabakat çerçevesinde taraflar istatistiki bilgi alışverişi kabul etti ve Kırgızistan, Kazakistan ve Malezya'da çeşitli olaylar sırasında karşılıklı bilgi desteği sağlamak, devletin düzenleyici önlemler hakkında birbirlerini bilgilendirmek. Kırgızistan, Kazakistan ve Malezya ekonomisi ve ticaret öncelikli alanlarda işbirliğini yürütmek.
 

Kazakistan Haberleri



Kazakistan Haberleri
Бейбітшілік және келісім сарайында Елбасының қатысуымен Әлемдік және дәстүрлі діндер басшыларының ІІІ съезі басталды
АСТАНА. Шілденің 1-і. ҚазАқпарат /Руслан Ғаббасов / - Астанадағы Бейбітшілік және келісім сарайында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен Әлемдік және дәстүрлі діндер  басшыларының ІІІ съезі  басталды,
Съезді Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев  ашты. Алқалы жиынға Дүниежүзілік   ислам лигасының Бас  хатшысы    Шейх Абдалла Бен Әбдел Мухсина Әт-Түрки,   Израиль  Мемлекетінің   Президенті Шимон Перес,    Сауд  Арабиясы Корольдігі  Консультативтік   кеңесінің  төрағасы Абдалла Әл аш-Шейх,  Әл-Азхар университетінің Жоғарғы имамы  Шейх Мұхаммад Саид Тантауи,   Діни  диалог    жөніндегі   Папа кеңесінің  президенті   Жан-Луи Торан,   Израильдің   бас ашкеназийлер   раввині Йона Мецгер,   Буддашылардың    дүниежүзілік   федерациясының вице-президенті Хамба лама Чойжилжавын Дамбажав,   Дүниежүзілік  лютерандар федерациясының  бас  хатшысы  Ишмаэль Ноко,   Констанинополь  патриархы  Варфоломей Біріншінің  өкілі  митрополит  Эммануил Адамакис,   БҰҰ Бас хатшысының  орынбасары Сергей Орджоникидзе  қатысуда.
 «Толеранттылыққа,    өзара құрмет пен ынтымақтастыққа  негізделген    әлемді  тұрғызудағы  діни  жетекшілердің рөлі»  тақырыбына арналған  бүгінгі съезд  жұмысының  пленарлық  сессиясында Мысыр Араб Республикасының өкілі, Кройдон Епископы, ЕҚЫҰ, Қытай даосистері қауымдастығының өкілдері, Түркия Үкіметі жанындағы Дін істері жөніндегі басқарма басшысы Әли Бардакоғлы, Қазақстанның Бас  мүфтиі Әбсаттар қажы Дербісәлі және басқа елдерден келген өкілдер баяндама жасайды деп күтілуде.
Пленарлық сессиядан кейін съезге қатысушылар «Астана маңындағы мыңжылдық» атты көшпелілер өркениеті фестивалінің көріністерін тамашалайтын болады. Ал кешке қарай Әлемдік және дәстүрлі діндер  басшыларының ІІІ-ші съезіне қатысушыларының  құрметіне орай Елбасының атынан қабылдау өтеді. Аталған алқалы басқосудың екінші күні, яғни шілденің 2-інде секциялық отырыстардың жұмысы басталады. Атап айтқанда, секциялар «Моральдық және рухани құндылықтар, әлемдік этика»,  «Диалог және ынтымақтастық», «Дағдарыс кезеңіндегі тілектестік» тақырыптарына арналмақ.  Сонымен қатар, осы күні кешкісін съездің жабылу рәсімі өтеді. Онда Елбасы сөз сөйлейді деп күтілуде. Съезд қорытындысы бойынша қатысушылардың үндеуін қабылдау жоспарланып отыр.
 
Әлемдік және дәстүрлі діндер съезіне 60-тан астам делегация қатыспақ
АСТАНА. Маусымның 22-сі. ҚазАқпарат  - Шілденің 1-2-сі күндері Астанада өтетін Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының III съезіне діни және халықаралық ұйымдардың 60-тан астам делегациялары қатысады.
 Бұл туралы бүгін өткен апталық брифингте ҚР Сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі Ержан Ашықбаев мәлім етті, деп хабарлайды ҚазАқпарат.
 Оның айтуынша, Съезге қатысатын делегациялардың құрамында БҰҰ, ЕҚЫҰ, ЮНЕСКО және басқа да халықаралық ұйымдардың  өкілдері бар. Съезд барысында Ислам діні тарапынан Мысыр, Үндістан, Индонезия, Иран, Түркия, Ливия, БАӘ, Кувейт, Қытай, Ресей, Қырғызстан, АҚШ, Сауд Арабиясы және Пәкістан елдерінен Әл-Азхар университетінің Жоғарғы имамы Шейх Мұхаммед Саид Тантауи, Бүкіләлемдік Ислам Лигасының Бас хатшысы Шейх Абдалла Бен Абдель Мухсин Ат-Турки және Бүкіләлемдік Исламды уағыздау қауымдастығының Бас хатшысы Мұхаммед Ахмад аш-Шариф сынды белгілі діни тұлғалар қатысады деп жоспарлануда. Христиан конфессиясынан римдік - католиктік, орыс православтық, англикандық, константинопольдік православие, румындық православие және армяндық апостолдық шіркеу, Бүкіләлемдік лютерандық федерация өкілдері қатысуға ниетті екендіктерін білдірді. Ватиканнан дінаралық сұхбат жөніндегі Папа кеңесінің президенті, кардинал Жан Луи Торан, ағылшын шіркеуінен епископ Николас Бэйнс, Константинополь шіркеуінен Франция митрополиті Эммануель, лютерандық федерациядан Бүкіләлемдік лютерандық одақтың Бас хатшысы доктор Ишмаел Ноко бастаған делегациялар қатысады. Иудаизм делегацияларын Израильдің Ашкеназилік Бас раввині Иона Мецгер және Израильдің Бас сефард раввині Шломо Амар бастап келмек. Сонымен қатар Съезд жұмысына Қытай Халық Республикасы, Моңғолия, Жапония, Таиланд және Оңтүстік Корея елдерінен 5 будда дінінің өкілдері қатыспақ.
Делегацияларды дәстүрлі діндердегі синтоизм атынан  жапондық Синтоистік шіркеу қауымдастығының вице-президенті Цунекиё Танака, индуизмді - Индология және дінаралық сұхбатты зерттеу институтының төрағасы Шантилал Сомайя, даосизмді - қытайлық Даосизм қауымдастығының төрағасы Жэнь Фажун, ал зороастризмді  Бүкіләлемдік заратуштра мәдени мұрасы кеңесінің президенті Хоми Буржор Дхалла бастап келмек.
Съезге құрметті қонақ ретінде белгілі саясаткерлер мен қоғам қайраткерлері шақырылып отыр. Олардың ішінде БҰҰ Бас хатшысының орынбасары, БҰҰ Еуропа бөлімінің Бас директоры Сергей Орджоникидзе, ЕҚЫҰ Бас хатшысы Марк Перрен де Бришамбо, Норвегияның бұрынғы Премьер-Министрі Кьелль Бондевик, БҰҰ Өркениеттер алянсы хатшылығының директоры Марк Шойер және тағы басқа лауазымды тұлғалар бар.
Съездің бірінші күні «Өзара құрмет пен ынтымақтастық және толеранттылық негізіндегі әлемді құрудағы діни көшбасшылардың ролі» атты пленарлық отырыс өтеді. Ал келесі күні іс-шара «Өнегелік және діни құндылықтар», «Сұхбат және ынтымақтастық», «Пікірлестік әсіресе, дағдарыс кезінде» атты үш бөлім бойынша жалғасады.
Форум қорытындысы бойынша III съезд қатысушыларының үндеуі қабылданбақ.
Съез аясында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев әлемдік діндер көшбасшыларымен және құрметті қонақтармен бірқатар кездесулер өткізбек.
 
Елордада түркі музыкасының «Астана арқау» фестивалі өтеді
АСТАНА. Маусымның 19-ы. ҚазАқпарат - Астананың 10 жылдық тойында тұңғыш рет өткізілген «Алтын арқау» түркі музыкасының фестивалі биылғы қала күні мерекесінде тағы да жалғасады, деп хабарлайды ҚазАқпарат.
Шілденің 4-і мен 6-сы аралығында түркі халықтарының майталмандары Күләш Байсейітова атындағы Ұлттық опера және балет театрын түрлі музыкалық аспаптармен және әртүрлі әуендермен тербейтін болады. Былтыр қырғыз, өзбек, татар, башқұрт пен хақас және түріктің өнер тарландары Астананың тойын өз тойындай думанға бөлеген. Астана қалалық әкімдігі бұл фестивальді Еуразия төсіндегі жаңа астананың айнымас серігіне айналдыруды көздеп отыр.
Халықаралық мәдени қарым-қатынасты жандандырудың бір нышаны «Астана арқауда» өнер көрсететін алтай, тыва өнерпаздары шамандық әнді, ал Сыр бойының көмекей жыршылары қазақ әндерін жұптап, дайындалып жатыр.
 
«Мәңгілік сарын: қазақтың 1000 күйі мен 1000 әні» жобасының таныстырылымы өтті
АСТАНА. Маусымның 17-сі. ҚазАқпарат /Құралай Орынбекқызы/ - Бүгін ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде аталмыш ведомство басшысының қатысуымен «Қазақтың музыкалық антологиясы «Мәңгілік сарын: қазақтың 1000 күйі мен 1000 әні» жобасының таныстырылымы өтті, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.
Жобаның басты мақсаты – түпнұсқалық орындаудағы қазақтың дәстүрлі музыкалық шығармаларын жинақтап, дайындау, жарыққа шығару барысында ұлттық мәдениетіміздің тарихындағы ең ірі, теңдесі жоқ акцияны жүзеге асыру болып табылады. Игі бастаманы таныстыруға сондай-ақ қазақтың белгілі өнер қайраткерлері Ғалым Доскен, Сара Күзембаева, Талғат Мұқышев, Рамазан Стамғазиев, Біләл Ысқақов, Базархан Қосбасаров және БАҚ өкілдері қатысты.
«Қазақтың 5 мың күйі мен 10 мың әні бар деп айта бергеннен, олар бүгінгі ұрпақтың игілігіне айналмай отыр. Сондықтан оларды жинақтап, жүйелеу және оны халыққа ұсыну керек. Міне, осы мәселе төңірегінде ойлана келе, біз «Мәңгілік сарын: қазақтың 1000 күйі мен 1000 әні» жобасына кірісейін деп отырмыз. Министрлік тарапынан жобаға Асқар Бөрібаев жетекшілік етеді», - деп атап өтті ҚР Мәдениет және ақпарат министрі Мұхтар Құл-Мұхаммед. Ведомство басшысының айтуынша, Қазақстанның жетекші музыкант мамандары, этнографтар, музыкалық зерттеушілер, әншілер мен продюсерлер қатыстырылатындықтан, бұл бастама үлкен жоба болайын деп отыр.
«Жоба барысында шетелдерге экспедициялар жасалып, ән мен күйлер жинақталады. Бұл үшін қаражат бөлінеді. Егер жобаның ынталы тобы мүшелерінің жинаған қоры бай, ән-күйлер саны көп болса, біз «1000 күй және 1000 әнмен» тоқталып қалмаймыз. Тағы бір айта кететін жайт, бұл жобаның бірнеше ерекшелігі бар. Біріншісі, аталмыш күйлер мен әндер CD таспаларына жазылады, ал екіншісі, партитура түрінде жарық көреді», - деп атап өтті ведомство басшысы.
 
Алматыда түркі тілдес елдердің Бүкіләлемдік математика қоғамының ІІІ конгресі өтеді
АЛМАТЫ. Маусымның 15-і. ҚазАқпарат - Алматыда шілденің 1-і күні түркі тілдес елдердің Бүкіләлемдік математика қоғамының ІІІ конгресі өтеді.
Бұл туралы бүгін ұйымдастыру комитетінің кезекті отырысында мәлім болды, деп хабарлайды ҚазАқпарат.
Ол Қазақтың әл- Фараби атындағы ұлттық университетінің ректоры, ҚР ҰҒА академигі Бақытжан Жұмағұловтың төрағалығымен өтті. Бұл жиында конгресс бағдарламасы бекітілді. Төрағаның айтуынша, конгресте Түркия, Қазақстан, Әзірбайжан, Қырғызстан, Өзбекстан, Ресей, АҚШ және тағы басқа да елдердің жетекші ғылыми-зерттеу институттарының 600-ден астам ғалымдары баяндама жасамақ. Онда биыл отандық ғалымдардың Қазақстанға қайта оралуын, дүниежүзіне танымал ғалымдарды республиканың ғылыми-техникалық салаларына қатыстыру және Қазақстанның халықаралық имиджін көтеру мәселелері қарастырылғалы отыр.
Түркі тілдес мемлекеттердің бұл алқалы басқосуы ғалымдардың мемлекетаралық байланысын дамыту және оған ақпараттық технологияларды пайдалану мақсатын көздейді. Түркі тілдес елдердің математикалық қоғамы 1999 жылы құрылған болатын. Ол Түркия, Қазақстан, Әзірбайжан, Қырғызстан, Өзбекстан, Иран, Түркіменстан, Ресей, АҚШ және Еуроодақ мемлекеттерінің математиктерін біріктіреді. Түркі әлемі математиктерінің алғашқы конгресі 1999 жылы Түркияның Элазыг қаласындағы Fairat университетінде, ал екіншісі 2007 жылы Sakarya университетінде өткен еді.
 

Azerbaycan Haberleri



Azerbaycan Haberleri
Ciddədə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə dair beynəlxalq simpozium təşkil olunub
Ciddə, 3 dekabr, AZƏRTAC İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) Səudiyyə Ərəbistanının Ciddə şəhərindəki mənzil-qərargahında “Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində İƏT-in rolu: Keçmiş səylər və perspektivlər” mövzusunda beynəlxalq simpozium təşkil olunub. Tədbir Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi (SAM) və ölkəmizin Səudiyyə Ərəbistanındakı səfirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilib. Simpoziumda İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Baş Katibliyinin əməkdaşları, təşkilata üzv ölkələrin İƏT yanında daimi nümayəndələri və Ciddədə akkreditə olunmuş diplomatik missiyaların təmsilçiləri iştirak ediblər. İƏT baş katibinin siyasi məsələlər üzrə müavini Abdullah Alim çıxış edərək deyib ki, təşkilat Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı hər zaman ölkəmizin haqlı mövqeyini dəstəkləyir, Ermənistandan işğal etdiyi ərazilərdən geri çəkilməyi tələb edir və beynəlxalq ictimaiyyəti bu məsələnin həllində fəal olmağa çağırır. SAM-ın direktor müavini Gülşən Paşayeva Azərbaycanın İslam dünyasının tərkib hissəsi olduğunu və İƏT-ə üzv seçildiyi vaxtdan bu beynəlxalq təşkilatın fəal üzvlərindən birinə çevrildiyini qeyd edib. O, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində İƏT-in xüsusi rolunu vurğulayaraq məhz bu təşkilat tərəfindən dünya ictimaiyyətində Ermənistanın Azərbaycana qarşı həyata keçirdiyi təcavüz haqqında birmənalı fikir formalaşdırılğını deyib. Azərbaycanın Səudiyyə Ərəbistanındakı səfiri Rasim Rzayev dövlətimizin xarici siyasəti, İƏT ölkələri ilə əməkdaşlıq vektoru, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi haqqında tədbir iştirakçılarını məlumatlandırıb. O, İyad bin Amin Mədəninin İƏT-in baş katibi seçilməsindən sonra BMT-nin baş katibi Pan Gi Muna ünvanladığı məktubda Ermənistanın işğal olunmuş ərazilərimizdə qanunsuz məskunlaşma siyasəti aparmasından narahatlığını ifadə etməsinin təşkilatın münaqişənin həllinə verdiyi önəmin təzahürü olduğunu diqqətə çatdırıb. İƏT-in Siyasi Məsələlər İdarəsinin baş direktoru Tariq Bəxit Azərbaycanın təşkilat daxilində rolunu yüksək qiymətləndirib. O, Azərbaycanın işğala məruz qalmaqla yanaşı, eyni zamanda, bir milyondan artıq qaçqın və məcburi köçkün problemi ilə üzləşdiyini bildirib. Türkiyənin İƏT yanında daimi nümayəndəsi Saleh Mutlu Şən ölkəsinin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı mövqeyini tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb. Diplomat ATƏT-in Minsk qrupunun üzvü olan Türkiyənin münaqişənin həllinə öz töhfəsini verməyə və prosesi sürətləndirməyə hazır olduğunu bildirib. Tədbirdə Gülşən Paşayeva “Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində İƏT qətnamələrinin rolu: xarici səylər və fəal iştirak”, SAM-ın aparıcı elmi işçisi Kamal Makili-Əliyev “Beynəlxalq hüququn uğursuzluğu fonunda İƏT-ə üzv ölkələrin Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə gələcək töhfələri” mövzularında məruzələrlə çıxış ediblər.
 
“Bakutel 2015” öz işinə başlayıb
Bakı, 2 dekabr, Xatirə Cəfərova, AZӘRTAC “Bakutel 2015” 21-ci Azərbaycan Beynəlxalq Telekommunikasiya və İnformasiya Texnologiyaları sərgisi dekabrın 2-də Bakıda öz işinə başlayıb. AZӘRTAC xəbər verir ki, açılış mərasimində çıxış edən rabitə və yüksək texnologiyalar nazirinin birinci müavini Ramin Quluzadə bildirib ki, artıq ənənəvi olaraq təşkil edilən “Bakutel” sərgi və konfransı telekommunikasiya və informasiya texnologiyaları sahəsində mühüm beynəlxalq tədbirə çevrilib. “Ötən 21 il ərzində “Bakutel” sərgisi informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində təcrübə mübadiləsi, yeni imkanların nümayişi, geniş əməkdaşlıq layihəsi kimi özünü təsdiq edib. 1994-cü ildən ənənəvi təşkil olunan beynəlxalq “Bakutel” sərgisinin müxtəlif ölkələrdən olan iştirakçıları ötən illər ərzində eyni zamanda müstəqil Azərbaycanın güclənən iqtisadi imkanları, elmi-texnoloji nailiyyətlərinin ilbəil canlı şahidi olublar. İqtisadi inkişaf sürətinə görə dünyanın lider dövlətləri sırasında olan Azərbaycanda informasiya və yüksək texnologiyaları sektorunun qarşısında böyük vəzifələr qoyulub. Bu sahə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən prioritet inkişaf sahələrindən elan edilib. Son illərdə əldə olunan nailiyyətlər, İKT-nin inkişafı baxımından Azərbaycan artıq regionun lider dövləti kimi tanınır. Müstəqil, gənc dövlət olan Azərbaycanda hərtərəfli islahatlar həyata keçirilir. Bunun nəticəsində Azərbaycan iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrindəki gücünü insan kapitalına da çevirməyə nail olub. Bu gün beynəlxalq kosmik məkana inteqrasiya yolunu tutan Azərbaycan regionda kosmik sahədə də lider ölkəyə çevrilib. Əminəm ki, builki "Bakutel" sərgi-konfransı yüksək səviyyədə keçiriləcək, regionda İKT-nin inkişafına yeni təkan verəcək”, - deyə Ramin Quluzadə bildirib. İTE Qrup şirkətinin icraçı direktoru Edvard Stroon sərgiyə göstərdiyi yüksək dəstəyə görə Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinə minnətdarlığını bildirib. O, builki sərgidə 21 ölkədən 203 şirkətin iştirak etdiyini deyib. E.Stroonun sözlərinə görə, iştirak edən şirkətlərin 15 faizi ilk dəfə olaraq “Bakutel” sərgisinə qatılıb. Açılış mərasimindən sonra qonaqlar sərgi ilə tanış oldular. Qeyd edək ki, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin dəstəyi, “Iteca Caspian” və “Caspian Event Organisers” (“CEO”) şirkətlərinin təşkilatçılığı ilə keçirilən sərgi BMT və Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (BTİ) kimi nüfuzlu təşkilatlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Sərginin iştirakçıları arasında Belçika, Almaniya, Çin, BƏƏ, Rusiya, ABŞ, Türkiyə, Fransa və Yaponiyanın aparıcı İKT şirkətləri, habelə Azərbaycanın mobil / rabitə operatorları, internet provayderləri və sistem inteqratorları, eləcə də tanınmış brendlərin distribüterləri var. İlk dəfə olaraq, “Bakutel 2015” sərgisinin kommunikasiya sponsoru qismində ölkənin ilk mobil operatoru - “Bakcell” şirkəti çıxış edir. Yeni şirkətlərin diqqətini cəlb edən sərgidə bu il debütantların sayı iştirakçıların ümumi sayının 15 faizini təşkil edir. Belə ki, “Bakutel-2015”də ilk dəfə olaraq “Avaya”, “Google”, “Kasperski Laboratoriyası” və digər aparıcı dünya şirkətləri iştirak edirlər.
 
Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı Azərbaycan Hökuməti ilə əməkdaşlığa böyük önəm verir
Bakı, 2 dekabr, AZƏRTAC Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini, Beynəlxalq Humanitar Yardım üzrə Respublika Komissiyasının sədri Əli Həsənov dekabrın 2-də Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatının (BMqT) Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri Serhan Aktoprak ilə görüşüb. Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsindən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, görüşdə BMqT-nin Azərbaycandakı nümayəndəliyinin həyata keçirdiyi layihələr çərçivəsində əldə olunan nailiyyətlər barədə və miqrasiya sahəsində qarşılıqlı əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinə dair hərtərəfli fikir mübadiləsi aparılıb. Baş nazirin müavini Əli Həsənov qeyd edib ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilatlar içərisində Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı ilə əməkdaşlığa hökumət daha çox önəm verir. Azərbaycan öz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra bizim üçün yeni olan miqrasiya probleminin həlli ilə bağlı milli qanunvericilik bazasının yaradılmasında və digər hüquqi sənədlərin hazırlanmasında bu təşkilatın təcrübəsindən istifadə olunub. Bundan sonra da bu təşkilatla əməkdaşlığı davam və inkişaf etdirmək Azərbaycan Hökumətinin marağındadır. Təşkilatın ölkəmizdə fəaliyyətə başlamasından sonra həyata keçirdiyi layihələri prioritet layihələr kimi dəyərləndirən Baş nazirin müavini Əli Həsənov diqqətə çatdırıb ki, Azərbaycanın iqtisadi inkişafı, ölkəmizdə həyata keçirilən irimiqyaslı beynəlxalq layihələr, yeni iş yerlərinin yaradılması, vətəndaşlarımızın, ölkədəki qaçqın və məcburi köçkünlərin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması və bu sahədə görülən işlərin oxşar problemlə üzləşən ölkələr üçün nümunə kimi dəyərləndirilməsi miqrantları da özünə cəlb edir. Bütün bunlar isə onların sayının artmasına gətirib çıxardığından bu təşkilatla hələ əməkdaşlığımızın, prioritet istiqamətlər üzrə layihələrin davam etdirilməsinə ehtiyac duyulur. Bütün bunlarla yanaşı, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, bu münaqişə nəticəsində 1 milyon 200 mindən çox qaçqın və məcburi köçkün problemi, bu problemlərin həlli yolları ilə bağlı görülən işlər barədə də qonağa ətraflı məlumat verən Əli Həsənov onu da bildirib ki, nüfuzlu beynəlxalq qurumların münaqişənin həllinə dair qəbul etdikləri qətnamələrin hələ də yerinə yetirilməməsi, beynəlxalq güclərin münaqişənin həllinə ikili standartlarla yanaşmaları bir daha sübut edir ki, bütün bunlar antidemokratik yanaşmadır. Görüşdə Baş nazirin müavini, həmçinin son günlər Rusiya və Türkiyə arasında yaranmış problemə toxunaraq deyib: “Bu gün sanksiyalardan əziyyət çəkən Rusiyanın Türkiyəyə münasibətdə sanksiya tətbiq etməsi onun mövqeyi ilə ziddiyyət təşkil edir. İqtisadi münasibətlər hər iki ölkə üçün vacibdir. Belə bir vəziyyətdə Azərbaycan Prezidentinin atdığı addım onun beynəlxalq arenada müstəqil və balanslaşdırılmış siyasət yeritdiyini göstərdi. Bizim üçün hər iki ölkə qonşudur və vacibdir. Biz bu konfliktin tezliklə həll olunmasını istəyirik”. Ətraflı məlumata, təmsil etdiyi qurumun fəaliyyətinə verdiyi qiymətə görə minnətdarlığını bildirən Serhan Aktoprak bu gün Azərbaycan ərazisinin 20 faizinin işğal altında olmasına, bir milyondan çox vətəndaşının qaçqın və məcburi köçkün şəraitində yaşamasına baxmayaraq, ölkəmizin böyük uğurlara imza atdığını vurğulayıb, bütün bunlardan məmnunluğunu ifadə edib, təmsil etdiyi qurum tərəfindən ölkəmizdə həyata keçiriləcək layihələr barədə ətraflı fikir mübadiləsi aparıb, Azərbaycan Hökuməti ilə əməkdaşlığa böyük önəm verdiklərini bildirib.
 
Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrinə Yardım Fonduna 69 milyon manata yaxın vəsait yığılıb
Bakı, 1 dekabr, AZƏRTAC Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrinə Yardım Fonduna cari il dekabrın 1-dək 68 milyon 710 min 527,53 manat, 211 min 791,88 ABŞ dolları və 1493,69 avro vəsait yığılıb. Bu barədə AZƏRTAC-a Müdafiə Nazirliyinin mətbuat xidmətindən məlumat verilib. Silahlı Qüvvələrə Yardım Fondu Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 17 avqust tarixli Fərmanı ilə yaradılıb. Fond Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin müasir tələblər səviyyəsində inkişafını təmin etmək, onun maddi-texniki bazasını möhkəmləndirmək və zəruri sosial tədbirləri maliyyələşdirmək məqsədilə yaradılıb. Fondun maliyyə mənbəyi Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin maddi-texniki və sosial bazasının möhkəmləndirilməsinə maliyyə köməkliyi məqsədilə Azərbaycanın ərazisində fəaliyyət göstərən hüquqi və fiziki şəxslərdən könüllülük əsasında daxil olan maliyyə vəsaiti və qanunvericiliklə qadağan edilməmiş digər daxilolmalardır. Fondun əsas vəzifəsi Azərbaycan Respublikasının etibarlı müdafiəsi üçün Silahlı Qüvvələrin inkişafını və onun maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsini, həmçinin hərbi qulluqçuların sosial müdafiəsinin daha da gücləndirilməsini təmin etməkdir.
 
Azərbaycanın xarici işlər naziri Brüsseldə NATO-nun toplantısında iştirak edəcək
Bakı, 30 noyabr, AZƏRTAC Azərbaycanın xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov NATO-nun dekabrın 1-2-də Brüssel şəhərində keçiriləcək Əfqanıstana Qətiyyətli Dəstək Missiyası üzrə nazirlər toplantısında iştirak edəcək. Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, toplantıda Elmar Məmmədyarovun çıxışı və ikitərəfli görüşləri nəzərdə tutulub.
 

Türkiye Katar'la uzun vadeli LNG mutabakatı imzaladı



Türkiye Katar'la uzun vadeli LNG mutabakatı imzaladı
ANKARA
BOTAŞ  ile Katar milli petrol şirketi, Tükiye'nin bu ülkeden uzun vadeli ve düzenli LNG ithalatı yapmasını sağlayacak ön mutabakat zaptı imzaladı.
Edinilen bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Katar ziyareti sırasında imzalanan mutabakat zaptı, daha önce dönemlik anlaşmalarla bu ülkeden yapılan LNG ithalatına uzun vadeli bir perspektif kazandıracak.
Taraflar bu çerçevede asıl anlaşmanın altyapısını oluşturmak için hazırlığa başladı. Katar'dan LNG ithalatının miktar ve vadesinin de yer alacağı asıl anlaşmanın en kısa sürede imzalanacağı belirtildi.
 
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Rusya'nın tepkisi devam ederse tedbirlerimizi alırız
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Katar Üniversitesince kendisine verilen "Fahri Doktora" takdim töreninde yaptığı konuşmada, "Özellikle DAİŞ'in petrollerini Türkiye'nin satın aldığını söylemek gibi bir iftiranın içerisine girmek, böyle bir iftirayı Türkiye'ye atma hakkına kimse sahip değildir. Türkiye, bir terör örgütünden petrol alacak kadar ahlaki değerlerini kaybetmemiştir" ifadelerini kullandı.
Erdoğan, Rusya ile yaşanan uçak gerginliğine ilişkin olarak, "Bizim bu hadiseyi tırmandırma amacımız kesinlikle bulunmamaktadır. Diplomasi ve diyalog kanallarının işletilerek, sağduyunun galip geleceğini umuyorum. Ateşe körükle gitmek kimsenin yararına değil. Türkiye ile Rusya, önlerinde gerçekten çok büyük iş birliği potansiyelleri olan iki büyük ülkedir. Biz, duygusal davranmadık şu ana kadar bundan sonra da duygusal davranmayacağız. Biz, uluslararası diplomasi neyi gerektiriyorsa o diplomatik dille hareket edeceğiz. Bu sorunun ne mevcut ilişkimize ne de potansiyelimize daha fazla zarar vermesini istemiyoruz" dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Rusya'nın, haklı olduğumuzu tüm dünyanın kabul ettiği bir konuda verdiği orantısız tepkileri üzüntü ile takip ediyoruz. Bu tepkilerin devam etmesi durumunda elbette biz de kendi tedbirlerimizi almak mecburiyetinde kalacağız" şeklinde konuştu.
 
'Rusya'yla ilişkiler rayından çıkmayacaktır'
ANKARA
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Büyükelçi İbrahim Kalın, Rus savaş uçağının Türkiye'nin hava sahasını ihlal ettiği için düşürülmesi olayının Türkiye-Rusya ilişkilerinde kısa süreli bir karmaşaya yol açtığını ancak ilişkileri rayından çıkarmayacağına dikkati çekti. Kalın, "Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler, bunu aşacak derinliğine ve siyasi-ekonomik öneme sahiptir" değerlendirmesinde bulundu.
Kalın, "Daily Sabah" gazetesinde "Suriye Savaşı ve Türkiye-Rusya İlişkileri" başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Türk hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağının düşürülmesine değinen Kalın, yazısında "Rus savaş uçakları, geçmişte de Türk hava sahasını birçok kez ihlal etmişti. Rus ordusunun, Türkiye'nin uyarılarına aldırış etmediği görülüyor. 15-16 Kasım'da Antalya'da düzenlenen G20 Liderler Zirvesi sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, konuyu yeniden ele almış ve Türkiye-Suriye sınırında herhangi bir olayın önlenmesi konusunda fikir birliğine varmıştı. Türkiye'nin angajman kuralları açıktır ve  bölgedeki tüm taraflar tarafından da bilinmektedir" ifadelerini kullandı.
Olayın Rusya'ya karşı düşmanca bir eylem olmadığını vurgulayan Kalın, "Savaş uçağının kime ait olduğu, ancak vurulduktan sonra belirlenmiştir. Suriye savaşıyla ilgili ciddi görüş ayrılıklarına karşın Türkiye, Rusya'nın çıkarlarını hedef almamıştır ve böyle bir niyeti de yoktur. Hatta Türkiye, Ukrayna krizinin ardından Rusya'ya karşı alınan yaptırımlara da katılmamıştır. Türkiye ve Rusya, son 10 yılda ekonomik ilişkilerini güçlendirmiş ve vatandaşları için yeni olanaklar sağlamıştır" diye yazdı.
Olayın hemen ardından yüksek duyarlılık gösterilmesinin doğal olduğuna işaret eden Kalın, Türkiye-Rusya ilişkilerinin bu karmaşayı aşacak genişlik ve derinliğe sahip olduğuna dikkati çekti.
Batı'nın tüm eleştirilerine rağmen Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Putin ile özel bir ilişkiye sahip olduğunu belirten Kalın, Erdoğan'ın olaydan duyduğu üzüntüyü dile getirdiğini ve France 24'e verdiği röportajda "Rus uçağı olduğunu bilseydik farklı davranırdık" ifadesini kullandığını hatırlattı.
 
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Terörle mücadeleye aynı kararlılıkla devam edeceğiz
ANKARA
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Diyarbakır'da yaşanan bir çatışmada Diyarbakır Baro Başkanı Sayın Tahir Elçi'nin öldüğünü, bir polisimizin de şehit olduğun öğrendim. Ayrıca polislerden ve gazetecilerden yaralananlar var. Sayın Elçi'ye ve şehit polisimize Allah'tan rahmet yaralılara şifalar diliyorum. Bu olay Türkiye'nin terörle mücadeledeki kararlılığının ne kadar doğru olduğunu göstermiştir. Bu mücadeleyi sonuna kadar sürdüreceğiz. Buradan durmak yok, yılmak yok. Aynı kararlılıkla buna devam edeceğiz" dedi.
Törendeki konuşmasına Diyarbakır'daki terör saldırısına değinerek başlayan Erdoğan, "Sözlerimin hemen başında bir üzüntümü ifade etmek istiyorum. Az önce Diyarbakır'da yaşanan bir çatışmada Diyarbakır Baro Başkanı Sayın Tahir Elçi'nin öldüğünü, bir polisimizin de şehit olduğunu öğrendim. Ayrıca polislerden ve gazetecilerden yaralananlar var. Sayın Elçi'ye ve şehit polisimize Allah'tan rahmet yaralılara şifalar diliyorum. Bu olay, Türkiye'nin terörle mücadeledeki kararlılığının ne kadar doğru olduğunu göstermiştir. Bu mücadeleyi sonuna kadar sürdüreceğiz. Buradan durmak yok, yılmak yok. Aynı kararlılıkla buna devam edeceğiz" diye konuştu.
 
Türkmen bölgesinde DAİŞ yok, kimse kimseyi kandırmasın

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İSEDAK toplantısının açılışında yaptığı konuşmada,"Düşen, daha sonradan Rus yapımı olduğu bilinen uçağın Rusya Federasyonu'na ait olduğu bu ülke makamlarının açıklamalarından sonra anlaşılmıştır. Olayın hemen arkasından Türkiye olarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve NATO bünyesinde gerekli bilgilendirmeleri süratle yaptık. Şu söyleniyor; Orada DAİŞ'e karşı bulundukları ifade ediliyor. Bir defa Bayırbucak Türkmenlerinin olduğu Lazkiye ve kuzeyi bu bölgede, DAİŞ terör örgütü yoktur. Kimse kimseyi aldatmasın" dedi.
 

Kasım ayı enflasyon rakamları açıklandı



Kasım ayı enflasyon rakamları açıklandı

Kasım ayında TÜFE yüzde 0,67 arttı. Yıllık TÜFE ise 8,10 oldu. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise Kasım'da yüzde 1,42 düştü.

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Kasım ayında aylık yüzde 0,67
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2015 yılı Kasım ayı 'Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile Yurt içi Üretici Fiyat Endeksi'ni (Yİ-ÜFE) açıkladı. Buna göre; TÜFE’de (2003=100) 2015 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 0,67, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 8,58, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,10 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,61 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış yüzde 5,37 ile giyim ve ayakkabı grubunda oldu.
EN ÇOK GIDA VE ALKOLSÜZ İÇECELERDE ARTIŞ OLDU
Ana harcama grupları itibariyle 2015 yılı Kasım ayında endekste yer alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1, ev eşyasında yüzde 0,66, konutta yüzde 0,54 ve haberleşmede yüzde 0,35 artış gerçekleşti.
EN ÇOK DÜŞÜŞ ULAŞTIRMADA
Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 0,78 ile ulaştırma oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2015 yılı Kasım ayında endekste yer alan gruplardan eğlence ve kültürde yüzde 0,54 ve çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,28 düşüş gerçekleşti.
YILLIK OLARAK EN ÇOK ARTIŞ LOKANTA VE OTELLER GRUBUNDA
Yıllık en fazla artış yüzde 13,44 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre eğlence ve kültür (yüzde 11,74), çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 11,37), ev eşyası (yüzde 10,50), gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 9,51) artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.
Aylık en yüksek artış yüzde 1,61 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)’de oldu. İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2'inci düzeyde bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 9,45 ile TR22 (Balıkesir, Çanakkale) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 9 ile TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 8,20 ile TR31 (İzmir) bölgesinde gerçekleşti.
Kasım 2015’te endekste kapsanan 426 maddeden; 49 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 289 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 88 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.
Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2015 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 1,42 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,06 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,25 artış ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 5,33 artış gösterdi
Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0,37 düşüş, imalat sanayi sektöründe yüzde 1,26 düşüş, elektrik ve gaz sektöründe yüzde 3,69 düşüş ve su sektöründe yüzde 1,11 artış olarak gerçekleşti.
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla düşüş gösterdiği alt sektörler; kok ve rafine petrol ürünleri (yüzde -7,21), elektrik, gaz üretim ve dağıtımı (yüzde -3,69), diğer mamul eşyalar (yüzde -3,68) alt sektörleridir. Buna karşılık tütün ürünleri (yüzde 4,64), ham petrol ve doğal gaz (yüzde 2,03) ve ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) (yüzde 1,29) bir ay önceye göre endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2015 yılı Kasım ayında en yüksek aylık ve yıllık düşüş enerji mallarında gerçekleşti. 
Kasım ayı enflasyon rakamları açıklandı

Featured post

Five Years After Reconversion: Hagia Sophia Embodies Turkey’s Cultural Crossroads

  ISTANBUL, JULY 2025   — Half a decade has passed since the iconic Hagia Sophia resumed its role as a working mosque, marking a watershed m...

Popular Posts